Beñat Hach Embarek / Zuzeu
Esaldi aski higatua da “Egun historikoa gaurkoa”, erruz erabilia. Askotan entzun izan ditugu hitzok; baina gaurkoan erabili litezke, topikoetan jausi gabe. Euskadi Ta Askatasuna armagabetu egin da. Egun historikoa da gaurkoa, zalantzarik gabe, mugarria geure herriaren ibilbidean. Zilegi da halako egunetan atzera begirako errepaso bat egitea; izan ere, gaurkoa ez baita lehen armagabetzea.
ETA PM (VII)
1982ko otsailean Miarritzen eginiko bilera batean borroka armatuarekin jarraitzearen inguruko eztabaidan zatitu egin zen ETA (pm) erakunde armatua. Gehienek (%73) jarraitzearen alde egin bazuten ere, zazpigarrenekoak izena hartuko zuen sektoreak borroka armatua bertan behera utzi zuen. 1982ko udazkenean ETA Politiko Militarreko VII. Asanbladak bere disoluzioaren berri eman zuen Miarritzen, prentsaren aitzinean eta aurpegia estali gabe. Horietako askok Euskadiko Ezkerran amaitu zuten.
Egia da ez zutela armarik entregatu; baina zenbait hilabete lehenago poliziak polimilien artsenal nagusia atzeman zuen Erandiotik hurbil, bost tonakoa, erakunde hark zeukan armategiaren zati zinez esanguratsua. Bi hipotesi daude gaiaren inguruan: bat, poliziak bere lana oso ondo egin eta artsenala topatu zuen; bi, eztabaida politikoa beren alde posizionatu nahi zutenek biltegiaren kokapenaren berri eman zieten poliziei.
Santoñako hitzarmena
1937ko abuztuaren 24an Guriezon, Santoñatik gertu, Euzko Alderdi Jeltzaleko eta Corpo Truppe Volontarieko italiar faxisten buruzagiek hitzarmen bat sinatu zuten.
Bilbo galdu eta Kantabriara pasa ondoren gudari askok ez zuten Euskaditik kanpo borrokan jarraitu nahi. Dena den, Bizkaiaren aurkako erasoaldi betean, EAJko buruek egokitzat jo zuten Italiako diplomatikoen bitartez bake-errendizioaren bidea aztertzea. Bilbo erori baino lehen hasi ziren hartu-emanak, eta elkarrizketa haietan paper garrantzitsua jokatu zuen Ajuriagerrak.
Elkarrizketen ondorioz honako hitzarmenetara iritsi ziren: eusko gudariek ez zuten erresistentziarik eginen eta Italiako legionarioei Santoña-Laredo eskualdeaz jabetzen utziko zieten. Italiako ordezkari militarrek errendituriko soldadu guztien bizitzaz arduratuko ziren, gerrako eginbehar guztietatik landa laga, eta agintariak erbestera joateko baimena izanen zutela hitzartu zuten. Gudariek, noski, gainean zeramatzaten armak entregatu beharko zituzten.
Gauzak ez ziren nahi bezala atera ordea. Gudariak eta agintariak erbesteratzeko asmoz Eusko Jaurlaritzak alokatu zituen 14 barkuetatik bi baino ez iritsi ziren portura. Dagoeneko desarmaturik zeuden gudarien barkuratzea eragozteko, italiarrek artilleriaren bateriak itsasontzien aurrean jarri zituzten, eta Santoñako kaietan zeudenak konturatzen hasi ziren hitzarmena betetzea zaila izanen zela. Errenditutako soldaduak babesteko hitza ordu gutxiko kontua izan zen, eta babes hori El Duesoko espetxean eta Laredoko kontzentrazio zelaian eman ziren; baina okerrena heltzear zegoen. Italiar soldaduen menpe zeuden esparru horietan zaindarien txandakatzea egin zen, eta espainiar faxistak sartu.
500 lagun fusilatu zituzten.
*Gaur egun bi euskal preso politiko daude oraindik ere espetxe horretan: Imanol Vicente eta Rafa Diez.
Zornotzako ituna
Zornotzako ituna Hirugarren Gerra Karlistari amaiera emateko asmoz Zornotzan 1872ko maiatzaren 24an sinatu zen hitzarmena izan zen, karlistek Orokietako gudua galdu ondoren.Liberalen partetik, ordura arte Espainiako gobernuaren presidente zen Francisco Serrano jeneralak sinatu zuen; karlisten aldetik Bizkaiko Foru Aldundiaren ordezkari ziren Fausto Urkizu eta Juan E. Orue izan ziren sinatzaileak, beren izenean eta Antonio Arginzoniz jaunaren izenean. Serranok amnistia emateko konpromisoa hartu zuen Euskal Herriko karlistek armak uzten bazituzten.
Sinatu sinatu zen, baina ez liberalek ez karlistek ez zuten onartu itun hau. Sinatzaileak traidoretzat jo zituzten bi aldeek, eta gerrak jarraitu egin zuen 1876 arte.
Bergarako besarkada
Bergarako besarkada Estatu Nagusiko buruzagia zen Maroto jeneralak eta Espartero jeneral liberalak Bergaran sinatutako hitzarmenaren aurkezpen sinbolikoa da, 1839koabuztuaren 31n. Lehen Karlistaldia 1833. urtean hasi zen. Gerratean zehar karlisten taldean bi multzo agertu ziren: batetik gerrak gehiegi iraun zuela uste zutenak; bestetik amoregaitzekoak. Rafael Maroto (espainiarra) jenerala lehen taldekoa zen, eta beste iritzi bat zeukaten lagun asko fusilatu ostean, bidea ireki zuen liberalekin elkarrizketak abiatzeko.
Honako puntuak barnebiltzen zituen hitzarmenak:
- 1. artikulua: Esparterok gobernuari gorteek foruak onar edo alda zitzaten gomendatzeko akordioa hartu zuen.
- 2., 3., 4., 5. eta 6. artikuluak: Karlista armadan parte hartu zutenen intsigniak, lanbideak eta graduak onartzen ziren. Karlistei armada liberalean sartzeko aukera ematen zitzaien.
- 7. artikulua: Nafarroako eta Arabako armadeei aurreko artikuluak zabaltzeko aukera ematen zitzaien hitzartutakoa onartzen bazuten.
- 8. artikulua: Karlisten armak, jantzitegiak eta bizigaiak Esparteroren menpe jartzen ziren.
- 9. artikulua: Gatibuei, hitzartutakoa onartzen bazuten, aske geratzeko aukera ematen zitzaien.
- 10. artikulua: Esparterok gobernuari –honek gorteei eskatzeko- alargunak eta umezurtzak bere gai har zitzan eskatzeko akordioa hartzen zuen.
1841. urtean, hitzartutakoaren aurka, Esparterok (ordurako Espainiako erregeorde), foruak deuseztatzeko ekimena egin zuen dekretu bidez. Hala ere, 1844an, Esparteroren erregeordetzaren amaierarekin, foruak mantendu ziren.
Gure herriari gatazka gordina ezarri zaio, eta katramilaren korapiloak ez dira askatu oraino, ezta gutxiagorik ere. Euskal Herriak joera berezitua mantendu du mendeetan, izan erresuma, foru edo errepublika baten xerka: bere burua gobernatzeko desira irmoa.
Gaurko armagabetzeak baditu zenbait berezitasun: nabarmenena, euskal herritarrek euskal herritarrei entregatu dizkiela armak, etsaiarekin akordiorik egin gabe, eta irakurketa politiko baten ondorioz. Aldebakartasunez. Bergara, Zornotza, Santoña, Miarritze eta Baionaren arteko ezberdintasunak handiak diren arren lotzen dituen harimuturra garbia da, ene iduriko: gerran jarraitzen dugu. Polisetako politiko politak nahi dutena erran dezatela, diplomatiko diplodokus diplomadunak jarraitzeko antzerkia egiten, hitzak hits: gerran gaude, kito. Parez-pare dauzkagun bi estatuak ahaleginak eta bi egin dituzte historian zehar gu desagertarazteko, eta horretan diraute. Herri honetan gehiengoak sortu eta horri aurre egitea tokatzen zaigu, ez dago besterik.
Ziur naiz inork gutxik pentsatuko duela, baina badaezpada: armagabetzea eta bakea ez dira sinonimo. Historia eta egunerokotasuna testigu.
Borroka Garaia da! 
Pingback-a: Gaurkoa ez da lehen armagabetzea - Boltxe
Zergatik gerra karlistak Euskal Herriaren askapenerako borrokaren barruan sartzen dituzu?
Hau da, garaiko erreakzionarismoa, tradizionalismoa, katolizismoa eta antzinako erregimenaren defentsa sustatzen zuen mugimenduak (karlismoa) ez zituen emantzipaziorako ideiak defendatzen. Eta mugimendu honek Euskal Herriko herri-klaseen atxikimendua lortu zuen arren, gertaera honek bakarrik klase hauek zuten kontzientzia faltsua erakusten du, karlismoak ez baitzituen bere interesak defendatzen.
Orsaindik, ez dut oso ondo ulertzen nondik datorren erresumak mistifikatzen dituen mugimendu nazionalista hau (Herritar Batasuna Nafarroako Erresumarekin, adibidez), baina nazionalismo hutsa da, antikomunismoz beteta; ez du askapenerako prozesua bere garai historiko ezberdinetan ulertzen eta guztia borroka berdin bat bezala ikusten du, non bi talde daude, batzuk «onak» direla eta beste batzuk «txarrak» direla argudiatuz.
Zergatik?
Irakur Xaho, otoi! 1848. Edo ikasi nor zen Leon Iriarte.1837.
http://www.plazanueva.com/opinion/independencia-navarra/
Eta dialektika pixka bat estudiatu, faborez, ulertzeko klase eta nazio borroken konplexutasuna. Karl Marx, adibidez, ez legoke gaizki…
Gauza bera Nafarroako Erresumarekin.
Euskal Herria da munduko Nazio bakarra bere estatalitate historikoa (Nafarroa) ukatzen, ignoratzen, erridikulizatzen, primitibotzen, baztertzen, ahazten eta guttiesten tematzen dena. Kolonizazio ideologikoa eta historiografikoa noraino iritsi den seinale…
Bitartean, Frantsesak eta Espainolak irriz lehertzen, karkaraka… “Ils sont cons, ces Basques!” “¡Qué fácil es engañar a los navarros!”
Nazionalismo baskoa, funtsean, foralismo espainol mota bat da. Ez du independentzia BERRESKURATZEA bilatzen, bere ustez, holakorik izan ez zelakotz. Zazpiak Batman, “Zazpi Eskual Herriek bat egin dezagun” eta istorio, “lurralde eta eskubide historikoak”, eta Gaztelako erregek (hau ez omen da mediebala, Nafarroako Erresuma aldiz, bai… Frantziako Erresuma ere hipermodernoa eta superilustratua ei zen…) “emandako” foruak. Edota “berdinen artean negoziatuak”, berdin dio… “La Nación Foral…. y española.” “Navarra foral y española” zioten (eta diote) erreketeek.
Eta modernitate zein posmodernitate baskoaz, zer erran? Marxismo kosmopolitaz jantzi, eta “hiritar” sentitzen dira… Lapiko kritikoa eta Euskararik gabeko independentzia…
Alienazio nazionala eta inperialismoaren ideologia Euskaraz mintzatzen dira orain. Ez da gutti! Bainan ez da aski…
http://www.berria.eus/paperekoa/1837/030/001/2016-06-21/beste_ez_dok_amairu_bat_behar_da_egun_zerbait_apurtzailea.htm
Antikomunismoz beteta? EHK antikomunista da? Askatasunaren Bidean ere? Eusko Ekintza ere bai? Ni ere antikounista naiz?
Zer jakinen duzu zuk zer den komunismoa!
“Euskaraz egiten duten horiek dira inperialismoaren abangoardia, gure etxeetan sartzen baitira, euskaltzale direlako. Hori gertatzen denean, inperialismoak ez du Guardia Zibilik behar, eta ezta poliziarik ere. Konplizeek egiten dute beren lana, lanik kualifikatuena…” Benito Lertxundi.
Ba agian organizazio horiek ez dira antikomunistak, baina egiten duten analisia ez da dialektikoa eta ez dituzte proletalgoaren interesak defendatzen. Benetan uste duzu Nafarroako Erresuma zapaldutako klaseen interesak defendatzen zituela? Venga por favor. Komunistok, une historiko konkretu bakoitzan zapalduen alde egon behar gara, eta Nafarroako Erresuma ere klaseetan banatutako sozietate bat zen.
Beraz, Nafarroaren Erresuma mistifikatzea, euskaldunon askatasuna errealizatuta egon balitz bezala antikomunista da, humanitatea soilik librea izango da klaserik gabeko mundu berri batean.
Orduan, zer suposatzen du zuretzat Nafarroako Erresumak? Euskaldunen estatu libre bat? Beharbada estatu independente bat zen, baina zapaltzaileak eta zapaldutak zituena, eta komunistok ezin dugu horrelako sozietate bat eredutzat jarri.
Karlismoarekin berdina gertatzen da, Antzinako Erregimenaren eta errege baten aldeko borroka ez ditu behargin klasearen interesak defendatzen (guztiz kontrakoa baizik).
“Komunistok”???!!!???
Arinkeriaz, harrokeriaz eta axalkeriaz beteriko diskurtso ideologiko anazional, eta beraz konkistatzaileen eta inperialisten kolaborazionista bati erraten diozu zuk komunismoa? Lehen ere errana dizut: zer jakinen duzu zuk zer den komunismoa!
Egin behar duzun lehendabiziko gauza da irakurtzea, edota irakurtzen ikastea, edota irakurtzen ikasten hastea, nahiago baduzu. Zeren begira zer perla botatzen diguzun, inolako lotsarik gabe:
“Ba agian organizazio horiek ez dira antikomunistak, baina egiten duten analisia ez da dialektikoa eta ez dituzte proletalgoaren interesak defendatzen.”
Eta lasai-lasai gelditzen zara, pozik eta kontent, zeren eta “komunistok, une historiko konkretu bakoitzan zapalduen alde egon behar gara, eta Nafarroako Erresuma ere klaseetan banatutako sozietate bat zen.”
Hara bertzea! Milesker aunitz! Ez ginen horretaz ohartuak orain arte! Beharrik “komunistok· etorri zaretela guri abisatzera Nafarroako Erresuman ere klase borroka bazela. Gaztelan, Aragoin, Frantzian, Ingalaterran ere bai, ezta? Orduan, zergatik ez zuen Nafarroak lau estatu horiek suntsitu, anexionatu eta subordinatu, eta lau Nazio horiek asimilatu? “Komunistok” esplikatuko ote diguzue gure klase borroken historiaren detaile ñimiño eta ezdeus hori? Zergatik galdu genuen INDEPENDENTZIA? Ongi galdua, beharbada, zuon, “komuniston” ustez?
“Orduan, zer suposatzen du zuretzat Nafarroako Erresumak? Euskaldunen estatu libre bat? Beharbada estatu independente bat zen, baina zapaltzaileak eta zapaldutak zituena, eta komunistok ezin dugu horrelako sozietate bat eredutzat jarri.”
Eta ez zara ahalketzen, ezta lotsagorritzen ere. “Komunistok” ezin duzue horrelako sozietate bat eredutzat jarri. “Antikomunistok” bai, antza denez…
Alta, Herritar Batasunaren txostenean hauxe erraten da:
“Ez dugu Nafarroako estatua idealizatzen. Beste edozein FORMAZIO EKONOMIKO SOZIAL HISTORIKO bezala, hura ere KLASE BORROKAN MURGILDUTA zegoen. Konkista, hain zuzen ere, KLASE BORROKEN ONDORIOA izan zen. Nafar estatua da euskal sozietateak erdietsi duen BARNE garapenaren emaitzarik gorena, eta garapen hau errotik suntsitua izan da konkista progresibo eta iraunkorraren ondorioz. NAFARROA OSOAren DESKONKISTA sustatu nahi dugu, askatasuna maila guztietan erdiesteko.”
“Etengabeko konkistak ekarri gaitu subordinazio egoera honetara, eta NAFARROA OSOAREN INDEPENDENTZIAk bakarrik, KAPITALISMOTIK ATERATZEAREKIN BATERA, irekiko dizkio Euskal Herri Langileari Askatasun Osoaren ateak. Deskonkistak, eta beraz, MERKANTZIAREN DINAMIKATIK ASKATZEAK ekarriko digu libertatea eta askapena maila guztietan: estatala eta nazionala, soziala eta ekonomikoa, KLASE eta generokoa, norbanakoa eta kolektiboa, kulturala eta linguistikoa.”
“Komunistok” iduriz, ez duzue irakurri behar. Zertarako? Aldez aurretik den-dena badakizue, eta antolakunde iraultzaileek proposatzen dituzten testuak ez dituzue leitu behar, “une historiko konkretu bakoitzan zapalduen alde egoteko”. Egon, bai, bertan goxo… Izan eta borrokatu, bertze kontu bat da…
“Komunistok” ba al dakizue zer den merkatziaren dinamikatik askatzea? Das Kapitalen lehendabiziko liburua irakurria duzue? Zertarako? “Komunistok” ez duzue Marx estudiatu behar, zeren den-dena aldez aurretik baitakizue, “komunistok” zaretelakotz.
Horrelako ideologia eskolastiko, zapaltzaile, inperialista eta burgesarengatik erran ohi zuen Karl Marxek bera ez zela marxista. Ezta ni ere!!!!
Norbaitek Herritar Batasunean erran al du “Nafarroako Erresuma zapaldutako klaseen interesak defendatzen zituela?” Berdin dio, deus irakurri gabe, ezer aztertu barik, nahi duzuena asmatzen duzue “komunistok”. Biba zuek!
Obanosko infantzoiak nor ziren eta Nafarroako Erresuman nolako klase borroka gogorra gertatzen zen estudiatzea ez da zuen lana, bistan da, zeren “komunistok” baitzarete, eta horren zientzia infusoa ematen baitizue gure Herriaren klase borroken historia zakarrontzirat botatzeko. Zeren eta Nafarroako Erresumako jopuak, langileak, nekazariak, jostunak, egurgileak, latsariak, errotariak, artzainak, mandazainak, kupelagileak, gizon eta emazte zapaldu eta esplotatuak, ez omen ziren nafarrak. Zer ziren, ba? Espainolak? Frantsesak? Ingelesak? Al-Andalusiarrak? Ez ziren Nafarroako Erresumako herritarrak? Ala noble eta elizgizon zapaltzaileak bakar-bakarrik ziren nafarrak? Badakit, “komuniston” linbo zerutiar anazionalean bizi ziren, “proletalgoaren interesak defendatzen”, nonbait…
Nafarroako Erresuma klase borroken ondorioz eraiki bazen, klase zapalduek ez zuten zerikusirik formazio ekonomiko sozial historiko INDEPENDENTE horren barne bilakaeran? INDEPENDENTZIA NAZIONALA galtzea indiferentea zen euskal formazio ekonomiko sozialarendako eta bereziki klase zapalduentzat? Beraz, KONKISTA PROGRESIBO ETA IRAUNKORRAk ez zuen inolako eraginik izan klase borroketan eta feudalizazio prozesuan? Estatu ultrakatoliko, ultrafeudal eta ultrainperialistek Nafarroako Erresuma suntsitzeak ez zuen zerikusirik izan klase borrokekin? Ez zegoen hor klase interesik?
“Karlismoarekin berdina gertatzen da, Antzinako Erregimenaren eta errege baten aldeko borroka ez ditu behargin klasearen interesak defendatzen (guztiz kontrakoa baizik).”
Beraz, hori ere zakarrontzirat. Eta 36ko gerla? Berdin. Komunismoa Euskal Herrian eraikiko dugu ex nihilo, ezerezetik, aurreko klase borroken historia guztia ezabatuz…. Hori da “komuniston” dialektika miresgarria! Klase borroka zehatzaren azterkerta historiko zehatza? Zertarako? Gu “komunistok” gara-eta! “Une historiko konkretu bakoitzan zapalduen alde egon behar gara”, eta beraz, 1054, 1076, 1134, 1200, 1512, 1522, 1620ko une historiko konkretu bakoitzean zapalduen alde egotea zer zen? Independentzia nazionala Espainia eta Frantziako klase zapaltzaileei oparitzea, borrokatu gabe? Hori da zuon, “komuniston” ikuspegia Euskal Herri Langilearen Historiari buruz?
Duela 50 urte bezal-bezalaxe… 1967an… Nihil novum sub sole…
Bitartean, Frantsesak eta Espainolak irriz lehertzen, karkaraka… “Ils sont cons, ces Basques! Il suffit de leur raconter n’importe quoi, et ils vous croient!” “¡Qué fácil es engañar a los navarros! Un poco de nacionalismo español disfrazado de comunismo radical y mandan a la mierda la historia de su País!”
Benetako komunistek hortzez eta haginez defendatzen dituzte beren sorterrietako INDEPENDENTZIA NAZIONALAK, Sobiet Batasunean, hango errepublika sozialista guztienak, Txinan, Vietnamen, Kuban… Eta HISTORIA NAZIONALA hortzez eta haginez zaintzen, ikasten eta baloratzen dute, bere argi eta itzal guztiekin (horrela baita mundu errealean, klase borrokan murgildutako nazio orotan) inperialista inbaditzaile, konkistatzaile, kolonizatzaile eta zapaltzaile guztien aurka.
Jakina, “komunistok” ez duzue hori usaindu ere egiten. Eta ongi da horrela, zeren holako “komunistokin” nik ez baitut deus ere jakin nahi.
GORA NAFAR ERREPUBLIKA EKOSOZIALISTA, INDEPENDENTE, KONFEDERALA, FEMINISTA ETA EUSKALDUNA!
PRO LIBERTATE PATRIA, GENS LIBERA STATE!
Hasteko, diskurtso paternalista eta putzontzia duena zu zara, Interneten bidez irakurtzea gomendiatzen duzulako doinu superiorean. Latinez edo frantsesez idatzitako esaldi horiek oso ondo doaz zeure intelektual aireekin. Baina ez dut nahi mota honetako eztabaidan gelditzea baizik eta politikaz mintzatzea nahiago dut.
Oraindik ez dut ulertzen zergatik dago Nafarroako Erresumarekiko atxikimendu hori, zergatik agertzen da elementu hau Herritar Batasunaren printzipioetan? Ze, zu zeuk onartu duzu Nafarroako Erresumaren barne klase zapaltzaileak eta zapaldutak zeudela, eta ni ez nuke sekula jarriko horrelako estatu bat eredutzat. Nafarroako Erresumaren konkista? Ba noski kondenatzen dudala, baina ulertu behar da ezin garela posizionatu «Nafarroaren Erresumaren» alde, hau ere baitzen errepresiorako aparatu bat. Orduan, «betidanik» dagoen gatazka bat, historian zehar zenbait forma hartu dituena eta funtsez «euskaldunen» eta «espainolen» artean izan dela aurkezteak, guztiz desitxuratzen du klase borroka eta garai zehatz bakoitzean zeuden klase interesak. Hau da, borroka guztiz ezberdina da Nafarroako Erresumaren garaian gertatutakoa eta Gerra Zibilean edota azken 50 urteetan gertatutakoa: hasteko, Nafarroako Erresumaren garaian ez ziren ez nazioak ez kapitalismoa existitzen, eta hau funtsezkoa da gatazkak nolakoak diren jakiteko. Zuk esan didazun ez bezala, arrazoi honengandik ez ditut karlistadak eta gerra zibila borroka-mota berdinak bezala ikusi.
Eta bueno, Herritar Batasuna «komunista» dela esaten jarraitzea? Alderdia eratzea helburu ez duen erakundea?
“Nafarroako Erresumaren garaian ez ziren nazioak existitzen.”
Begira, nire aldetik bederen eztabaida hemen bukatzen da. Ez dut segundo bat ere galduko zozokeria sasimarxista eta inperialista hauek eztabaidatzen.
Alferrik da zuokin, “komunistokin”, arrazoitzen saiatzea. Ez duzue entzuten, ez duzue irakurtzen eta dena aldez aurretik badakizue, “marxistak” zaretelakotz. Bejondeizuela!
Inork ez du inon erran Herritar Batasuna komunista denik. Hori eztabaidan nagusitzeko erablitzen duzun jukutria tranpatia da, sobera begibistakoa. Amarrua ebidentea da.
Nite tonua beti egokitzen da aurrean dudan interlokutearen estilora. Ispilu kontu bat da. Aio.
Klase askapena, merkantziaren dinamikatik askatzea etab. bere printzipio ideologikoetan aurkezten duen erkaunde batek ez du bere burua komunistatzat ikusten?
Eta beno, orain esango difazu Nafarroako Erreinua nazio bat zela. Zabor antimarxista eta ahistorikoa da zuk botatzen duzuna. Erdi Aroan nazioak existitzen zirela defendatzen duen norbaitekin agian ez da produktiboa eztabaidatzen jarraitzea. Ondo izan.
“Nafarroako Erresumaren garaian ez ziren ez nazioak ez kapitalismoa existitzen, eta hau funtsezkoa da gatazkak nolakoak diren jakiteko. (…) Eta beno, orain esango difazu Nafarroako Erreinua nazio bat zela. Zabor antimarxista eta ahistorikoa da zuk botatzen duzuna. Erdi Aroan nazioak existitzen zirela defendatzen duen norbaitekin agian ez da produktiboa eztabaidatzen jarraitzea.”
Erantzuna :
“And besides, nations emerge not with capitalist development reaching its final limit but at THE DAWN OF CAPITALISM. With capitalism penetrating into a country and unifying the markets in that region to a certain degree, the communities already meeting all the other conditions [Stalin-ek definituak] are considered a nation. If it were not so, all stable communities in the backward countries and regions where capitalist development is limited could not be considered nations. In China up until the 1940’s there was a rather strong state of feudal fragmentation, and according to this logic, one would have to deny the existence of nations in China previously. Until the 1917 revolution, feudalism had a strong presence in the broad countryside of Russia; this understanding would lead to rejecting the existence of nations in Russia. In Turkey, for instance, during the years of the Liberation War [this refers to the war waged under the leadership of the Turkish comprador bourgeoisie and landlords against imperialist occupation forces after the First World War], feudalism was much stronger than it is today; according to this understanding, one would have to conclude that during those years in Turkey there were no nations. In Asia, Africa and Latin America, feudalism exists in varying degrees; with this understanding, it would be necessary to reject the existence of nations. Obviously, the thesis claiming that the Kurds do not constitute a nation is patently absurd from beginning to end, contrary to facts and also harmful in practice. Harmful, because such a thesis only serves the ruling classes of the dominant, exploiting and oppressing nations. Hence, they would have found a justification to vindicate all the privileges and inequalities in their favour and to legitimise the national oppression and suffering to which they subject the oppressed, dependent and minority nationalities. Thus, the struggle the proletariat must wage for the equality of nations and for doing away with all national oppression, privileges, etc., would be cast overboard. The right of nations to self-determination would be abandoned. The imperialists—colonisation of backward nations, intervention in their internal affairs and perfidious violation of the right of nations to self-determination would all be legitimised by the notion that “they do not constitute a nation”. Similarly, in the multi-national states, the dominant nations every form of oppression and bullying of the minority nationalities would be legitimised away. Those who claim that there would be no nation to speak of if landlords existed are sounding a trumpet for the dominant nations.”
IBRAHIM KAYPAKKAYA
Click to access Kaypakkaya-KurdishQuestion-1972.pdf
Argalaren garaiko ETA militarraren idatzietan “Euskadik duela 150 urtetik pairaturiko besterentzea” aipatzen zen gatazka azaltzerakoan. Ez zitzaien burutik pasatzen noski karlistaldietan defendatuko proiektua erreferentziatzat hartzea,baina are gutxiago zinezko historia, klase borroka eta gure herriak jasandako atzerritar okupazioa desitxuratzea.
Historia itsasoa bezalakoa da. Azala bakarrik ikusiz gero erregeak eta halako protagonistak ikusten dira soilik, baina ur guztia, haren azpian dago. Guda karlistak funtsean Karlos-en aldeko mugimendu erreakzionario gisa aurkeztea historiaren azaleko irakurketa desitxuratzailea egitea da. Gauza bat da da une historiko batzuetako proiektuak ikuspegi askatzaile aurreratuago batetik aztertzea eta beste bat, ustez hori egin nahian okupatzaileek eraiki duten diskurtso ideologikoa birproduzitzea.
Euskaldunok asimilazio saio bat pairatzen dugu eta ikuspegi anazionalak eta areago euskal ikuspuntu nazionalaren aurka eraikitakoak zorrotz borrokatzea behar iraultzaile funtsezkoa da. Asimilazio saio horretan euskaldunon kontra fase desberdinetan kriminalizazio eta intoxikatze kanpaina desberdinak burutu dira eta horietako klasiko bat izan da euskaldunoi “aurrerapenaren kontrakoak” izatea leporatzea. Gaur egun inor baino “progreago” agertzeko batzuen saioek ere anitz dute ikusteko kanpaina horrek eragindako konplexuekin.
Hala, frantziar iraultza burgesaren ostean etnozidio eta errepresio saio gordinenaren abiatzea “Antzinako erregimenaren” babesle izatearen mezuarekin burutu zen euskaldunen kontra. Mezu horrekin gauzatu zituen frantziar burgesiak lapurtarren deportazio masiboak adibidez. Funtsean aspaldiko amarru burgesa da, globalizaio inperialistarekin ere baliatua.
“Erreakzionariaoak” ziren Sarako deportatuak? Hori etiketa kriminalizatzaile bat zen. Euskaldunak ziren, baserritar xumeak gehin.gehienak eta frantses burgesiaren proiektuak nazionalki eta sozialki erasotzen zituen. Zalantzarik gabe, Hego Euskal Herriko beraien aberkide eta klasekideak bezala, garaiko testuinguru historikoko kontzientzia mailarekin, indar politiko-militarra eskain zezakeen errege-gai bat agertu izan balitz eraso horren aurka harekin bat eginen lukete. Beraz gauza bat da kontzientzia maila bat eta hartatik eratorritako ondorio estrategiko,ideologiko eta politikoak Euskal Herri Langilearen askapen borroka ikuspegitik aztertzea-kritikatzea eta bestea ikuspegi anazionalak elikatzea “komunismoaren” izenean.
Erabat ados, Arranomendi. Dena den, betiko arazo estrategikoa dugu mahai gainean: zergatik “Euskadik” duela 150 urtetik pairaturiko besterentzea bakarrik aipatzea gaztaka azaltzerakoan?
Zergatik eman garrantzia zentrala Foruen galerari, eta ez Foru berrien iturri izan zen Baskoniako Konderri eta Iruñe/Nafarroako Erresumaren konkista progresiboari (1053-1620)?
Eta Euskal Herriaren irautearen muina den Bagaudari?
Eztabaida zentrala da hori euskal historiografia nazionala eraikitzerakoan.
Zein da zure iritzia?
Gatazkaren azalpen horren zergatia Joseanen irakurketak ematen duela uste dut. Joseanek berak argiki aipatzen du erdi-aroko okupazio militarra,baina kualitatiboki plano desberdin batean kokatuz.
Nik neuk beste eztabaida batean honela azaldu nuen puntu horrekiko nire iritzia: “Okupazio atzerritaren nolakotasun hau ulertzeko nire ustez adibide argigarria da gure herria zatitzen duen inposaturiko mugaren historia aztertzea.
Muga finkatzen zuen hitzarmena, “Pirinioetako hitzarmena” delakoa 1659an burutu zuten eta hortan noski bazuen eraginik Erdi Aroko inbasioak. Baina muga fisikoki eraikitzen eta mugarriak finkatzen 1856an hasi ziren,hau da 200 urte geroago. Justuki lehen gudaldi karlistaren eta orduko okupazioaren ondoren, ordura arte Ebron ziren aduanak pirinioetara aldatzearen (1841) testuinguruan. Hau da asimilazio saioa gordintasun osoz ematen da espainiar eta frantziar merkatu bakarren osaketaren testuinguruan eta fase historiko horretan.”
Bestalde ez dut uste zuzena denik ETA M-k edo Joseanek buruturiko irakurketa hau garrantzia zentrala foruen galerari ematea gisa agertzea. Hain zuzen Joseanek kritikatu egiten du nazio zanpaketako proiektu totalistari foruzaletasunetik erantzuten tematu izanaren fenomenoa. Uste dut azpimarratzen dena ez dela foruen galera,baizik eta foruen galera hori eragin zuena,hots kapitalismoaren garapenari loturik emandako okupazio eta nazio zanpaketa.
Historia eta historiografiari dagokionez luze eztabaidatu liteke eta seguraski luze eztabaidatu beharko da aipatzen duzun euskal historiografia nazionala eraikitzerakoan. Nafarroako erresumaren euskaltasun edo erdaltasunaz oso intrepretazio eta iritzi desberdinak daude adibidez. Baina politikoki eta estrategikoki uste dut Euskal Iraultzarako ezarritako oinarriak funtsean baliagarriak izaten segitzen dutela eta aldarri nafar-estatalistara igarotzea politikoki atzerapausua dela.
Euskal Herri Langilearen askapne borroka ikuspegitik egindako azterketa-kritika gisa uzten dut Josean Etxebarrietak egindako azterketa historikoaren pasarte bat:
“Gure arazoa soilik 1936ra eramatea tragediaren azken ekinaldia aurreko ekinaldiak zein izan diren argitu gabe azaldu nahi izatea da.Euskal arazoak, jendarte zabalago baten garapenean nahasirik, urrunago doazen sustraiak daramatza.Ipar eta Hego Euskalherri osoaren ikuspegi politiko bat behar dugu,azaltzeko ez soilik zergatik galdu genuen 1936an,baizik eta azaltzeko ere zergatik izan ginen garaituak 1839an eta 1876an.Gure krisiaren azalpen integral bat behar dugu,ez soilik momentu historiko bat jotzen duen teoria partzial bat;ez soilik momentu historiko bat jotzen duen teoria partzial bat;ezertarako ez digu balio data bakoitzaren azterketa partzial batek gure porrot guztien,gure akats guztien amankomuneko trama argitu gabe.
Euskal herriaren autogobernu ahalmena 1839an abolitu zen pirinioen Hegoaldean,Bergarako armistizioa Espainiak gauzatu zuen traizioaren ondoriozko espainiar gobernuaren tropen okupazio militarrarekin,lehen gudaldi karlistaren amaiera; 1876an espainiar gobernuak, bigarren gudaldi karlistako bere garaipen militarra ospatuz,legedi errepresiboaren ondorioz;eta azkenik 1937an, II. Espainiar Errepublikako Euskal Gobernu Autonomoak Bilbotik ihes egin eta Santoñan gertaturiko euskal indarren errendizioarekin,hau da, I. Askapen Guda Nazionalean izaniko porrot eta espainiar okupazio militarrarekin.
Euskaldunei autogobernu eta pertsonalitate politikorako edozein aukera kendurik, “bereizturiko lur” izaera ukaturik,dagoen bezala atzerritar okupaziora, kolonizatze politiko batera azpiraturik,herri hau ez da libre.Asimilazio politiko prozesua hainbat fasetan burutu da,baina 1839 aurretiko gertaerek ez dute transzendetzia handiegirik.(Arrazoi praktikoengatik Ipar Euskalherriaren arazoa beste azterketa baterako utziko dugu.Ipar Euskalherriak bere autogobernua 1789an galdu zuen Frantziako erregio izatera igaroz).
Aragoiko Fernandok,Nabarrako erreinu librea inbaditzean,inbasoreak bilatzen du Juan erregea ordezkatzea,honek erregetza gauzatzen duen baldintza berdinetan;beste koroa bat anexionatzea begiztatzen du,bi erreinuren buru izatea,baina inoiz ez hauek identifikatzea.Salbuespen batzuk eginik,errege bat beste batez ordezkatzeak ez zuen hainbeste axola eta nafar errege bat atzerritar batekin ordezkatzea Nabarraren burujabetzaren bortxaketa izan arren,horrek ez zuen bere bukaera suposatzen.Noski, atzerritar inbasio eta okupazio militarra zegoen,laurehun eta berrogeita hamar urtez Nafarroako politikaren grabitate zentroa gaskoi mendietan kokaturiko bere gune tradizionaletik lekualdatuko zuen okupazio militar gaztelarra; hala ere,euskal lurrean mantendu ziren administrazio organo eta graduan,eta gradu horretan bakarrik, lesionatzen zen funtsean euskal herria.Nabarrako erreinuak “lur bereiztua” izaten segitu zuen,botere organuek nafarrak izaten jarraitu zuten,ez aragoar edo gaztelar,eta ez zen funtsezko botere estatal atzerritarraren finkapenik gauzatu euskal zoru eta jendeengan.
Ahatik,1839,1876 eta 1936k badute amankomuneko trama: okupatzaileak mamira jotzen du eta ez formara,jada gobernu eta botere egitura guztia anexionatzen saiatzen da,koroa,presidentzia edo foru ordezkaritzen anexio soilekin konformatu gabe.Estatu aparatu guztiaren,bere ohorezko ordezkaritzaren edo “parvos subsidios”en anexioa bilatzen du.
Seinalatzea funtsezkoa ez izan arren,oharra egin dezagun leheneko euskal testuinguruaren eta azken hiruen artean emaniko kontzeptu politikoen eraldaketa erradikalaz.Soilik 1512ko unibertso politikoaren egoera kontzeptualak babestu zuen Euzkadi kolpe suntsitzaile batetik: nazio kontzeptua ez zen oraindik gorpuztua eta Aragoiko Fernando da Albako Dukearen tropa gaztelarrekin Nafarroan sartzen dena,ez Espainiko Fernando. Nazional kontzepturik ez da oraindik politika aktiboan.Aragoiko Fernandok bilatzen du eginkizunen identitate bat,sarrera konfluentzia bat,botere kontzentrazio bat,baina ezin zaio,ezta hurrik eman ere,bururatu izaeren bateratze bat, estatuen nortasun bat,batasun totalista bat.Batasun nazional totalista,Espainia,ezin da oraindik kontzebitu.Urte hauetan batasun absolutista monarkikoa da testuinguru politikoak ilunki uztartuz doazen helmuga.
Baina Estatu-Nazio kontzeptu totalista,Espainia inperialista,hedatzen da XIX.mendearen lehen herenean eta gailentzen zaigu krisi karlistan.Estatu-Nazioaren mito absolutista garai historikoaren zeinua da,monarka absolutuaren mitoa desplazatzen duena.Horregatik Bergarako traizioak ez du soilik ziurtatzen koroa Isabel II.Borboikoaren buruan izatea,eta ez aldiz Don Carlos-enean,baizik eta inposatzen du ere estatuen anexioa,”monarkiaren batasun konstituzionala”,haren garaipenaren emaitza logikoa.Geroztik Isabel II. Espainiakoa da,garaipen-eskubidez,Hegoaldeko euskaldunengan erreinatzen duena.
Hirurehun urte hauetan nazioaren kontzeptu totalista hartu eta aplikatu du espainiar botereak (zeinak segitzen duen bere testuinguru politikoaren eboluzioa,monarkia pakzionatutik monarkia absolutura eta monarkia absolututik Estatu-Nazioaren subiranotasunera), baina kontzeptu hori ez da ezta sumatua ere izan euskaldunengandik,zeinek bere fuerismo multiplearen sareetan preso, foru-libertateez mintzatzen segitzen duten; hau da,libertateez eta ez libertateaz.
“Unidad constitucional de la monarquia” (monarkiaren batasun konstituzionala) da euskaldunak hartzeko prestaturik ez dauden kolpe baxua.Monarka baten aurka,bere historia malkartsuan,beste monarka bat kontrajartzen jakin izan bazuten,nazio baten aurka soilik beste nazio bat kontrajarri zezaketen: baina zoritxarrez,ebidentzia hori berrogeita hamar urte geroago ulertuko dute. Beraien printzipioei atxikirik ez dira mendeek eragindako behar eta errealitatea ulertzeko gai.Batzuek era nahasian intuituko dute arazoa, baina gehiengoak irteerarik gabeko kale itsu batean burukadaka segituko du 1892 arte.Sabinok oso ongi ulertu zuen moduan, 1876 ez zen 1839aren bigarren ekinaldia besterik izan.Euskaldunek,zeinek Fernando “katolikoaren” aurka Albreteko Juan sostengatu zuten, uste izan zuten nahikoa zela Isabel II.ari Don Carlos kontrajartzearekin.Baina ez zen aski.Eta horregatik,1512an okupazio atzerritarra Nafarroarentzat hilgarria suertatu ez zen bezala, 1839an bai sortu zen Hego Euzkadiko euskal errepubliken gaineko espainiar okupazio inperialista,gaur egun arte,larriagoturik,jarraitzen duen okupazioa.”
Irakurketa oso interesgarria (‘txaloak’)
Testu honek jotzen du gure arteko eztabaidaren muinera:
“Gure krisiaren azalpen integral bat behar dugu,ez soilik momentu historiko bat jotzen duen teoria partzial bat;ezertarako ez digu balio data bakoitzaren azterketa partzial batek gure porrot guztien,gure akats guztien amankomuneko trama argitu gabe.”
Nola egiten da hori Bagauda, Baskoniako Dukerria, Iruñe eta Naiarako Erresuma eta Nafarroako Erresuma Euskal Herriaren historiaren erdigunea jarri gabe? Euskal Herri Langilearen historiografian ez da deus aitzinatu 1968az geroztik? Euskal Populuaren historiaren ikerketa ETAren V. Biltzarrean amaitu zen?
Nola erran daiteke holakorik?:
“Asimilazio politiko prozesua hainbat fasetan burutu da,baina 1839 aurretiko gertaerek ez dute transzendetzia handiegirik.”
Joxantonio Etxebarrietak hori erratea Frankismoaren azpiko 60. hamarkadan, bego. Ez diogu fitsik erranen, garaiko mugak zirelakotz. Miresten eta maite dugu, bertze neurri eta molde batean Sabin Arana errespetatzen dugun bezala.
Baina nola erran daiteke holakorik 2017an, Eneko?
Nafar patriotismo independentistak Euskal Nazioari buruzko ikuspegi errotuagoa eskaintzen du, zentratuagoa eta sakonagoa, eta ondorioz, taktika eta estrategia egokiagoak Nazio Askapena aurrera eramateko, nire ustez.
Euskal Herriaren historiaren fase bat amaitzen ari da. Askapen nazional eta sozialerako paradigma berri bat ari da sortzen, bi ildotan, gainera, klase borrokan eta borroka nazionalean ere. Aurreko faseko osagai eta elementu baliagarri guztiak inkorporatu eta integratuko ditu, bainan ESTRATEGIA BERRIA izanen da, dudarik gabe.
Zer uste duzu zuk, Eneko? Eztabaida, berriz ere, zabalik dago…
Hein batean jada izan dugun eztabaida dela iruditzen zait. Hastapeneko ETAk adibidez garrantzia handia ematen zion azterketa historikoari eta Nafar estatuari zuk ematen diozun interpretazio bertsua ematen zion (euskal estatu gisako ezaugarritzea emanez), baina orduan ere ez zuten ildo politiko gisa aldarrikpen nafar-estatalista bideratu. Erran izan dudan legez Euskal Iraultzaren aurrerapen guztia halakorik gabe egin zen eta hartan konponbidea ikustea ez da inolako aurrerapena,ez soluzioa,krisialdiaren eta noraezaren beste agerpen bat baizik. 1967an ez eta 2017an nazio askapenaren oinarria nafar estatuan jartzeak ez du beste azalpenik.
Frantses hizkuntza ulertzen dutenentzat, badaude webgune bikain bateko analisia ezin bikainagoak, “France” eta “España” erabateko “mito” eta eraikuntza artifizial, faltsu, burges, ultraerreakzionario eta inperialistetaz eta gure Nazio/Herrien suntsiketa saiakeretaz, hemen garrantzitsuenetariko batzu (baina blogeko beste analisia eta artikulu guztiak irakurtzekoak dira, nire ustez zuzenak % 99,9an !), orain arte inoiz egin diren analisia aurreratuenak, eta sekulako ekarpena frantziar eta espainiar Estatu eta metropolia inperialista gehienetako Herrien borrokentzat :
http://servirlepeupleservirlepeuple.eklablog.com/du-pais-a-la-commune-populaire-de-la-communaute-populaire-precapitalis-a114072772
http://servirlepeupleservirlepeuple.eklablog.com/grande-etude-historique-du-pais-a-la-commune-populaire-de-la-communaut-a114072740
http://servirlepeupleservirlepeuple.eklablog.com/luttons-nous-pour-ressusciter-le-comte-d-auvergne-une-reponse-qui-se-v-a118000934
http://reddeblogscomunistas.blogspot.fr/2015/07/luchamos-para-resucitar-al-condado-de.html
http://servirlepeupleservirlepeuple.eklablog.com/en-finir-avec-la-france-appareil-politico-militaire-et-ideologique-de–a114084612
http://servirlepeupleservirlepeuple.eklablog.com/en-finir-avec-la-france-appareil-politico-militaire-et-ideologique-de–a114084624
http://servirlepeupleservirlepeuple.eklablog.com/en-finir-avec-la-france-3-l-etat-bourgeois-contemporain-notre-prison-p-a114084594
http://servirlepeupleservirlepeuple.eklablog.com/en-finir-avec-la-france-4-nos-taches-de-communistes-revolutionnaires-a114084580
http://servirlepeupleservirlepeuple.eklablog.com/questions-nationales-et-luttes-de-classe-l-etat-espagnol-a114084574
http://servirlepeupleservirlepeuple.eklablog.com/questions-nationales-et-luttes-de-classe-l-etat-espagnol-suite-a114084564
(karlistak behar bada pixka bat zaluegi aipatzen ditu)
http://servirlepeupleservirlepeuple.eklablog.com/apres-8-segles-a114065314
Euskal Herriaren Historiaz sakontasun bereko analisiak behar ditugu !!