Borroka garaia da! webgunerako kolaborazioa, egilea: Fermin Sanchez
KOMUNISTA IRAULTZAILE BATEN DEKALOGO KRITIKOA
1.- Zein izanen da oraingo Ezker Abertzaleak maiz aipatzen duen Euskal Estatuaren klase izaera? Estatu burgesa izanen da? Langileena? Zein izanen da ekonomia kapitalistaren tokia hor?
2.- Zein izanen da balizko Euskal Estatu horren hizkuntza-egoera? Zein izanen da Euskararen estatusa hor? Irlandako bidea hartuko dugu? Egun hauetan azken inkesta soziolinguistikaren emaitzak agertu dituzte… Etnozidioaren egoeraz eta tamainaz ohartzen gara? Ipar Euskal Herria hiltzen ari zaigu begi aitzinean… eta hego Euskal Herrian, Gipuzkoa kenduta, egoera hobea da?
3.- “Europa” aipatzen denean, izendatze geografiko hutsaz ari gara? Ala kokatze politiko eta ekonomiko batez, hots, Europako Batasuna, ekonomia kapitalista eta inperialista, OTAN, MDF, eta abar? Zer nahi dugu izan, Arnaldoren azken elkarrizketak irakurrita? Luxenburg basko bat? Andorra txapelduna? Corporación Mondragon eredua Euskal Herri osorat zabaldu? Euskal Estatuko enpresek Txinako langileak esplotatuko dituzte? Indonesiakoak? Vietnamgoak? Dena “ad maiorem gloriam Euskal Herriae”?
4.- Zein izanen dira LABek aipatzen duen Estatu Sozialistaren ezaugarrikak? Nola egituratuko da? Zer da Estatu Sozialista bat izatea Sobiet Batasuna, Txina, Vietnam, Korea, Kubako esperientzien argitan? Sozialismoa herrialde bakar batean posible dea? Nola? Zein dira trantsizio sozialistarako bideak XXI. mendean? Gure helburu estrategikoa Sozialismoa da, ala Komunismoa? Ekosozialismoan kokatzen gara? Deshazkundean?
5.- Zein da LABek eta oro har oraingo Ezker Abertzaleak proposatzen duen estrategia Estatu Sozialista hori erdiesteko? Iraultza Sozialista beharrezko izanen da? Nolakoa? Zergatik ez da hitz hori nehoiz aipatzen? Zergatik ez da Euskal Herri Langilea erramoldea sekulan erraten? Zergatik erabiltzen dira behin eta berriz burgesiaren hizkera hiperideologizatuak: “gizartea”, “hiritarrak”, “arduraz jokatzea”, eta abar? …
6.- Zein da oraingo Ezker Abertzaleak aipatzen duen “Iraultza demokratikoa” kontzeptua? Nola uztartzen da Espainiako Monarkia borboniko eta Frantziako V Errepublika jakobinoarekiko haustura demokratikoarekin? Zer egiten dugu bi Konstituzio kapitalista eta etnozidekin? Guri bortz axola? Haiek indargabetuko gabe gure Nazio proiektua egingarri dea?
7.- Mitchell senatari estatubatuarraren biografia politikoa ezagutzen du oraingo Ezker Abertzaleak? Militantziari helerazi zaio nor den benetan Mitchell jauna? Uste dute bere printzipioak neutroak direla duela 60 urte Euskal Herri Langileak abiatu zuen nazio askapen prozesuarekin? Ezagutzen ditugu inperialismo anglo-saxoiaren plangintzak eta egitasmoak? Jose Antonio Agirrek bereziki eta PNVk oro har II Mundu Gerran egindako aliantza politiken bilan historikoa egin dugu? Berriz errepikatuko ditugu akats berberak? Ingelesak eta estatubatuarrak hainbertze kanbiatu dira 70. urte hauetan?
8.- Zer bilan historiko egiten dugu Irlandako esperientziaz? Maila politikoan, linguistikoan, ekonomikoan… Zein da hango “peace process”i buruzko balantzea?
9.- Haratago, zer bilan historiko egiten ahal dugu munduan zehar gertatu diren negoziazio prozesuez? Ertamerika, Hegoafrika, Irlanda, Nepal… Nazio Askapen mugimenduak indarturik irten dira prozesuetatik? Iraultzak piztu dira ala itzali? Negoziazioa ez al da izan Inperialismoak maisuki erabili duen estrategia Herri Langileen borrokak zapuzteko?
10.- Kapitalismo Inperialistaren krisi global honetan, hats handiko eta uhin luzeko ateka dela jakinda, eta III. Mundu Gerran sartuta gaudela oharturik, zein da Euskal Herriaren tokia? Zein da Euskal Herri Langilearen kokapena? Zeren eta noren alde/kontra jokatuko dugu? Egoera geopolitiko honetan zein dira gure aukerak Euskal Herri independente, sozialista, birbatu eta euskalduna eraikitzeko? Eta nola?
Borroka Garaia da! 
Autoreak egiten dituen galdera asko zeharka Ezker Abertzalearen estrategia berriarekin lotzen ditu. Ni ez naiz gai batere gai sentitzen botatako galdera askori erantzuteko.
Ezker Abertzaleak orain dela 2 urte arte eramandako estrategiaren barnean egongo bagina idazleak izango al lituzke bota dituen galderentzako erantzunak?
Indefinizio, kezka eta zalantza guztiak Ezker Abertzalearen estrategia berriari zor al zaizkio?
Aupa! Fermintxo naiz, “autorea”, zuk erraten duzun bezala. Arrazoi duzu neurri handi batean, indefinizio estrategikoa beti egon da Euskal Nazio Askapen Mugimenduan, lehengo garaietan ENAM (Espainolez MLNV-Frantsesez, MLNB) deitzen genuèn hartan. Nahiago dut izendapen hori, Ezker Abertzalea baino. Eta zuk aski ongi diozun bezala, estrategia berria dagoenez, hots, eten eta haustura estrategiko bat izan denez, nahiago dut “lehengo/oraingo Ezker Abertzalea” erramoldea erabili. Dena eztabaidagarria da, bainan hauek dira ene izendapenak.
Seguraski, indefinizio teoriko eta estrategikoak saihetsezinak dira mugimendu iraultzaileetan, den-dena ezin da aldez aurretik lotu, eta errealitatea dialektikoa denez, etengabe ari da mugitzen eta eraldatzen. Hain zuzen ere, hori da eztabaida eta formazio teoriko-ideologikoaren garrantzia: etengabeko gogoeta piztea, etengabeko kritika/autokritika bultzatzea, eta etengabeko diskusio taktiko eta estrategikoak sustatzea. Nire kasuan, hamar galdera hauek egiten dizkiot oraingo Ezker Abertzalearen estrategiari, baina bistan da, lehengo estrategiei ere egin behar zaizkie! Jakina! Kontua da euskal iraultzaile gisa lehentasuna oraingo koiuntura nahasian dugula, ez duzu uste? Gure iragana kritikoki aztertzea ezinbertzekoa dugu, bistan da, bainan oraina, gaur egungo egoera da irauli behar duguna. Biak elkarren osagarriak dira, noski, baina batak prioridadea du, zalantza izpirik gabe, ene ustez.
Afera pertsonal bat: hamar galdera hauek erabat autokritikoak dira, nire praxi militante osoa (1984an sartu nintzen ENAMen, HBko kide gisa…) kuestionatzen eta zalantzan jartzen duena. Eta noski baino noskiago, ezagutzen nautenek badakite hanka ederki sartu ohi dudala aunitzetan! Kontu jakinak dira, bainan aldi berean erran beharrekoak…
Hori bai, nire ustez, 1958-1978 urteetan ildo batzuk argiago zeuden: iraultza sozialistari zegozkion guztiak, adibidez. Bainan ez ziren argitu bapatean, mirari batez, zerutik etorritako aingeru baten ahotsez, baizik eta gogoeta eginez, idatziz, eztabaidatuz, aunitzetan liskartuz, eta behin baino gehiagotan zatituz. Hori da gure historia eta denetarik dago hor: ona, txarra, okerrena eta hoberena. Kontu batzuetan, Euskararen eta berreuskalduntzearen alorrean, adibidez, hagitzez argiago dago praxia (teoria + praktika) orain, duela hogei-hogeita hamar urte baino. Horretan aurrerapausoak nabariak eta garrantzitsuak izan dira. Dialektika, dialektika eta berriz ere dialektika! Ezin da Marx ulertu Hegel serioski eta sakonki estudiatu gabe… Bainan oraingo Ezker Abertzalean Marx irakurri-estudiatu-eztabaidatu egiten da? Lehen gutti, bai, bainan orain? Gainontzeko komunista iraultzaileak ahantzi gabe: Engels, Rosa Luxemburg, Lenin, Korsch, Pannekoek, Trotski, Stalin, Lucaks, Mao, Gramsci, NIn, CHE… “Nazio Askapenerako Euskal Erakunde Sozialista Iraultzailea” … sozialismo iraultzailea izan da orain arte gure definizio teoriko-ideologikoa. Oraingo estrategia berria sozialismo iraultzailearekin uztartzen da?
1979-2009 urteetan aldaketa taktiko eta estrategiko luze eta paulatinoa gertatu zen, negoziazioaren bidean sartu ginelakotz, planetako Nazio Askapen Mugimendu gehienak bezalaxe. Eta horretaz bilan historiko bat egin behar dugu, ez duzu uste? Eta horregatik egiten da 9. galdera. Nik neurea egin dut, prefosta, eta hortik irten da dekalogo hau. 1967an, CHE Bolivian hil zutelarik, ildo estrategiko bat indargabetu zen, eta bertze bat, Sobiet Batasunetik zetorrena, alegia, negoziazioaren estrategia, “elkarbizitza baketsua”ren ildotik (espainolez, “la coexistencia pacífica”;Frantsesez “la coexistence pacifique”) abiatu zen. Badakigu zer pentsatzen zuen CHE Guevarak honetaz guztiaz, eta nire ustez, denborak, hots, praxiak, arrazoia eman dio goiti-beheiti. Jakina, hori egin beharreko eztabaida bat da. Egin dugu? Horregatik idatzi dut dekalogoa, eztabaida gure artean pizteko.
Azkenik, bainan ez azkena: zure galderei isilpeko arrazoi bat darie, nire ustez. Hau da: “indefinizio hauek beti egon direnez, afera ez da larria. Fermintxok ez zuen tutik ere erraten lehen, estrategiarekin ados zegoelakotz, bainan orain erabat kontra dagoenez… Estrategi berriak bi urte bakarrik dituenez…” Laburbilduz: dekalogoari erantzuteak ez du merezi. Ez du merezi burua hausten ibiltzeak. Eztabaida sakon eta mamitsu horietan sartzea, zertarako? Lehen ere arazo horiek baziren, baina Fermintxok ez zuen fitsik erraten, beraz…
Nire erantzuna: haustura estrategiko erabakiorra gertatu da Ezker Abertzalean, Mitchell printzipioak Altsasuko prentsaurre tamalgarri hura egin zenetik (data zehatz bat aipatzearren) eta ez da taxuzko eztabaidarik izan. Ni ez nago oraingo estrategiarekin bat ere ados, Euskal Herri Langilearen borroka independentista eta sozialista (hau da, iraultzailea) Sistema kapitalista eta inperialistan zeharo integratzera eramaten duelakotz. Beraz, galderak plazaratzen ditut oraingo Ezker Abertzaleko militanteek (nahi dutenek, bederen) eztabaida estrategiko hori egin dezaten, nahi duten bezala, eta nahi dutenekin. Jakina, galdera hauei erantzunak baditut, neureak, pertsonalak. Ez ez dut uste zure gustokoak izanen zirenik. Bainan hori bertze upeleko sagardoa duzu!
Eztabaida teoriko-ideologiko eta taktiko-estrategikoa sustatzeko, eta hori gure hizkuntza nazional bakarrean egin ahal izateko, blog bat abiatu dut:
euskaliraultzasozialista.blogspot.com.es
Zure kritika guztiak (gogor eta gupidagabeenak barne), eta zer erranik ez, zure ekarpen eta iruzkin oro ongi etorriak izanen dira!
Izan ongi!
Adeitasunez,
Fermintxo.
Nik uste dut han dagoela koxka. Estrategia aldaketa egon da, inongo funtzezko eztabaidarik gabe (ez naiz ari zutik, mugarriz ala dena delakoaz, baizik eta estrategia hau aurrera eramatea erabakitzen den unetik). Benetan konturatzen gara zer nolako aldaketa eman den ezker abertzalean?…Eta orain zer? Sortu bezalako erakunde berriak, ondo. Banketxeak erre baino, okupatu, ondo ere bai. Hauteskundetan txapo eta gure alternatiba irudikatzeko milaka modu ta prentsaurreko, berriro ere ondo… Agian batzuentzat horrelakoetan hasi eta amaitzen dira eztabaidak baina ni, gutxienez, etorkizunari dagokionez, arras galdua nago.
Batzuetan pentsatzen dut eztabaida sakonetan murgiltzeko garairik onena ez dela (indar-metaketari mesede handia egiten ez baitiote), beste batzuetan ezjankintasuna handia dagoela, bestetan kortoplazoan aritzen garela…
Agian batzuek Sortun ikusiko dute nire kezka guztiak bideratzeko lekua. Baina nire kasuan zalantza handiak ditut horretan…
Agian gehiago itxaron behar dut ala dugu holangoan planteratzerakoan, batek daki! Ala askoz gehiago itxaroten badugu, jada beranduegi izango da, akaso?
Aupa laguna!
Arras galduta bazaude, irtenbiderik hoberena eztabaidatzea da, nahiago duzun jendearekin. Nik uste dut gehiegi itxaron dugula zinezko eztabaida taktiko-estrategikoa egiteko, eta bertze batzuk gure partez egin dutela, 2006az geroztik. Madrilgo epaiketan “lobby intergeneracional” bat aipatu zen, ez dakit metafota ote zen ala egia berdaderoa, batek daki. Bereziki hori erran zuenak, jakina. Berak argituko digu egunen batean, nahi badu, benetako eztabaida estrategikoa noiz, norekin eta nola egin zen. Eta bereziki nork erabaki zuen hau guztia.
Eta bai, tamalez eta zorigaitzez, uste dut beranduegi dela oraingo Ezker Abertzalearendako, kontu hauek guztiak lotuta daudelakotz, eta fini predikia. Horregatik LABeko Biltzarrean aurkeztu nuèn ponenztia alternatiboa (edota emendakin osoa, berdin dio) atzera bota zuten, ez Biltzarrean bertan, egin behar zen bezala, baizik eta lehenago, zentsuratuz, eztabaida sahiezteko, afiliazioa eta militantzia testu kritiko eta deserosoa ez banatzeko. Zer nahi duzu? Eztabaida beti izaten da deserosoa, inprebisiblea, nahasia… bainan ezinbertzekoa! Kontu jakina da: kontrol gabeko eztabaida ez zaio inoiz gustatu burokraziari, eta hori, XIX. mendeko alderdi sozialdemokratan, Alemanian (aupa Rosa Luxemburg eta Karl Liebknetch!); XX. mendeko alderdi boltxebikean, Sobiet Batasunean (aupa Aleksandra Kollontai eta Aleksander Shliapnikov!); eta jakina, XXI. mendeko Euskal Herrian…
Bidenabar, erran dezadan niri ere egokitu zaidala burokratarena egitea maiz, AEKn bereziki (ezagutzen nautenak oroituko dira…), eta nire praxi horretaz arras iritzi autokritikoa dudala (bere garaian autokritika publiko eta kolektiboa izan zen, eta ondorioz, ardura guztiak utzi eta Euskarazko klaseak ematera joan ginen batzuk/asko, Nafarroan bereziki… bertze garaiak ote ziren? Ez dakit, bainan egin, egin genuen…)
Barkatu hain pelma (Pelma and Louise!) izateagatik, bainan eztabaidatu nahi baduzu, eta Euskaraz, prefosta, zabalik duzu ene bloga:
euskaliraultzasozialista.blogspot.com.es
Aunitzetan, gainera, euskaldunon artean eztabaida adeitsuagoa izaten da. Zorrotza, jakina, baina jendatasunez.
Besarkada bat, eta izan ongi!
Fermintxo
Oraingo ezker abertzalea aipatzen da, garai batekoarekin loturarik ez balu bezala. Ezker Abertzalea aldatu egin dela esaten da, inongo funtsezko eztabaidarik gabe, gainera. Astunegiak egiten zaizkit baieztapen horiek bere horretan uzteko. Astunak, hitz bakoitzaren atzean asmo sendo bezain erasokorrak… ezkutatzen? mmmm… ez, hemen ez da ezer ezkutuan, ageri-agerian dago bide berriarekiko ukazioa. Eztabaidarenak ematen dit, beste ezerk baino gehiagok, amorrua. KASkide izan nintzen eta garai haiek ezagutu nituen. Ekin-eko kide, berriz, ez. Erakunde bi horiek antzeko izan zirela uste dutenentzat, esan dezagun, inor ozpindu barik, ez zutela antzekotasunik, ez bada biek, ustez, antzeko zeregitekoa zutela askapen prozesuan.
Eztabaida aipatzen da, eztabaida delako, barnekoa batez ere, erakunde iraultzaile ororen arnaste oinarrizkoena. Eztabaidaguneak dira, baina, eskuartean dugun eztabaidaren funtsa. Izan ere, estrategia politiko-militarrak halabeharrez dakar goitik beherako egituratzea, eztabaidaren bertikaltasuna. Nahita ez. Eta hori borroka ezagutu dugun urte luze-luzeetan, horrela izan da. KAS garaian, erakunde bat baino gehiago zegoenean eta, zorionez, erakundeen arteko liskarrak eta hika-mikak ere indar betean zirenean, eztabaida gehiago zegoen Ezker Abertzalean. Dudarik ez. Baina Herri Batasunaren batzarretan hitz egiten zuten, bidea zehazten zuten, edota beste nonbaiten eztabaidatu eta erabakitakoa bere horretan ezartzen zutenak KASeko kideak izan ohi ziren. Bere horretan. Baina eztabaida, neurri batean, egon bazegoen, HASI eta ASKren artekoak begi bistakoak direlako, beste erakundeekikoak ez aipatzearren, jakina. Hortik aurreakoak, kanpotik ezagutu ditut, baina ezagutu dudana ez da aurrekoa baino hobea.
Bertikaltasuna aipatu dut, eta nola deitu bestela 80. hamarkadan, Nafarroako Herri Batasunako batzarrak tokiko legebiltzarrean parte hartzeko erabakia hartu ostean, Iraultza Irratiak ezezko biribila eman eta “ezta pentsatu ere!” esan zienean kontrakoa egitera behartuta egon zirenekoak? “Eztabaida prozesu” haiek bizi izan genituen, eta ados izan ginen prozedura haiekin. Edo ez? Eta zer esan HASIrekin jazotakoaz. Hori ere funtsezko eztabaida prozesu serio, zintzo, garden eta erabakigarriaren ondorio izan zen, ezta? Utikan! Eta orduan ere, gehien-gehienok txalotu egin genituen egindakoak.
Gauden honetara ekarri gaituen prozesua ez zen Otegiren kasketarekin hasi. Esango nuke Lizarra-Garazi Ituna baliagarri egin zuen negoziaketa prozesua, erakundea jelkideekin batera egindakoa, hain zuzen, izan zela honen guztionen abiapuntua. Eta hura ere ezker abertzaleko gainerako kideon bizkar egin zen. Ezta? Eta aintzat hartu genuen. Egitea egokitu zitzaiguna egin genuen eta gero, gerokoak etorri ziren. Etorri? Ez, baten batek ekarri zituen.
Ez da egia bide aldaketa eztabaidarik gabe egin denik. Erakundeak berak egin zuen lehenengo eztabaida. Elkarrizketa bidez, Gara-n eman zuten ezagutzera estrategiaren gaineko barne eztabaidaldia. Emaitzak uda ostean ezagutuko omen ziren. Ez dakigu, hor izan ez ginenok, zer eman zuen prozesuak. Dakigun bakarra da halako batean, ezustean gainera –uda aspaldi pasea zen eta…- agirian eman zigutela ezagutzera ordura artekoarekin jarraitzea erabaki zutela. Ez zergatik, ez nondik-nora joan zen eztabaida, ez ezer. Jarraituko dugu, besterik ez. Eta orduan ere ez genuen ezer esan, esaldi huts horrek gure egitekoetan, lan eta borroka baldintzetan, egunerokotasunean eta enparauetan zelan, eta zenbat, eragingo zuen ondo baino hobeto genekien arren.
Gerora ezagutu ditugu Loiolakoak eta besteak. Horietan ere ez genuen ezer esatekorik izan. Edo, hobeto esanda, ez genuen ezer esateko aukerarik izan. Mmmmm, ezer gehitu aurretik: Ez nabil marmarrean. Benetan. Hori horrela zen, horrela izan behar zuelako. Gu sortu ginenerako, bizitzan, baina batez ere militantzian, egina zegoelako egitura; osatuak zirelako lan-moldeak; erabakita zeudelako jarraitu beharreko bideak. Ezker Abertzalean bene-benetako eztabaidak egon dira beti, baina beti izan dira talde txikitan egindakoak. Txikitasun hori, unearen arabera, handiagoa edo are txikiagoa izan da, baina beti talde batek egin du egin beharreko funtsezko eztabaida. Eta egon dira erabaki horiek ezker abertzaleko gainerako kideoi ezagutu arazteko eta betetzen zirela bermatzeko egiturak. Eta egitura horiek izan dira irekiagoak, edo gardenagoak, edo itxiagoak, edo zurrunagoak… uneko baldintzen arabera. Horrek ekarri du, besteak beste, artaldean jarduteko ezker abertzeleko kideok daukagun ohitura.
Hori baino larriagoa dela uste dut, hala ere, oso gutxitan aipatu ohi den etxe barruko beste arazo egiturazkoa: prestakuntza ideologikoarekin jazo dena, alegia. Izan gaitezen zintzoak, noiztik ez dira egiten ezker abertzalearen baitan aurre-militantzia ikastaroak? Erratuta egongo naiz beharbada, baina egunotan bide berriaren kontra daudenek garai batekoak goraipatzeko kaleratu dituzten materialak, guztiak ez badira, ia guztiak, 80. hamarkadakoak dira. Non dira arestian aipatutako une historiko, edo erabaki, edo aldaketa horiek guztiak azaldu, bidezkotu edo kritikatzen dituzten idatziak? Zeren gainean eztabaidatu zuten ezker abertzaleko kideek atzora arte, orain faltan sumatzen den eztabaida prozesu horiek eman zirenean? Eman baziren, alajaina!
Eta horrekin lotu nahi dut, hain juxtu, komunista iraultzaile baten dekalogoan esaten direnak. Ezer gaineratu aurretik, esango nuke marxismoa errealitatea aztertzeko bitarteko aproposa dela. Aztertu errotik eraldatzeko, gainera. Marxismoa ez da doktrina, edo ez luke izan behar, behinik behin. Eta Lenin zenarenak, berriz, eraldaketa hori gauzatzeko estrategia litzateke. Hortik aurrerakoak tokian toki eta unean uneko kide iraultzaileek ahal izan duten bezala garatu dituzten bide eta ereduak. Gerra iraultzailea hasteko, baina baita gerra iraultzailea eteteko ere. Dekalogoan zalantza zintzo ugari ageri da. Arazoa, -ene ustez jakina- ustez oraingoa den Ezker Abertzalearekin lotzen direla, eta ez Ezker Abertzalearekin, bere izate historikoan. Badirudi atzora arte oso argi geneukala klase ikuspegia, edo zein zen gure egitekoa munduak bizi duen sakoneko aldaketa prozesu basatian. Eta gaur berriz, ez. Ez zait bidezkoa iruditzen hori. Hasteko erakundeak zeraman estrategia ez zelako iraultzailea, erakundea bera iraultzailea zen arren. Tiroak, aspaldikoak behinik behin, ez ziren haustura demokratikoa erdiesteko, Estatuari “baldintza demokratikoak” onartu arazteko baizik. Baldintza demokratikoak, bai, baina baita burgesak, bere horretan… ezta? Hori zen bidea, ez balizko neguko jauregien harrapatzea.
Nik ere ez ditut gustoko esan, egin edo proposatu diren hainbat eta hainbat gauza. Lehenago ere gustokoak ez nituen bezala. Ez dut gustoko, esaterako, atzora artekoak “bide politiko eta demokratikoak” bezalako kontzeptuekin kontrajarri nahi izatea. Ezker Abertzaleak beti egin du politika. Demokratikoa izan den, edo ez, esateko, “demokratikoa” zer den zehaztu beharko litzateke, eta horretarako ez dut ez indarrik, ez gogorik, hitzak berak baino, hitzarekin egin ohi den erabileraren pentsatze hutsarekin oka egiten hasten naizelako. Nik neuk “bide edo estrategia politiko-zibilak” bezalako kontzeptuak nahigo ditut, zuzenagoak iruditzen zaizkidalako. Gakoa hemen, baina, ez da zein hitz, zein kontzeptu dugun atseginago, erabakitzen duguna zergatik eta zertarako erabaki dugun zehaztea baino. Eta hor eztabaida behar da, eta eztabaidatzeko bitarteko ideologiko sendoak behar dira. Ba al ditugu Ezker Abertzaleko kideok, talde bezala hartuta, tresna ideologiko nahikoak eta egokiak egitekoa daukagun bidea zein den erabaki eta hortik ez ateratzeko, edo galtzeko?
Dekalogoan ageri diren dudei erantzuteko ez ezik, hor aipatzen diren asko ulertzeko ere gai ote da Ezker Abertzaleko kide arrunta, hori da nik daukadan zalantza. Eta horrek kezkatzen nau. Beldurtzeraino. Hasi dugun bidea maldatsuegia izango delako; eta duda horiei, eta horiek bezalako beste hamaikei erantzun behar zaielako gorantzako hurrengo pausoa emateko, edo eman aurretik.
Neronek bertute bat ikusten diot, hori bai, egungo egoerari. Den-dena daukagula egiteko. Eta garai bateko agintekeria baliatu nahi izango duenik falta izango ez bada ere, gaur ia-ia nahi duguna egiteko aukera daukagu; ia-ia nahi dugun bidea hartzeko ahalmena. Muga bakarra dago, eta muga dago mugimendu orokorraren egituren baitan lan egin nahi dugunontzat. Hortik kanpo, nahi duenak nahi duena egin dezake. Nork bere ardurapean, jakina. Baina barruan, aipatuko ez dugun baina guztiok buruan daukagun muga hori kenduta, nahi dugun guztia egiteko aukera daukagu. Izan ere, baldintza mugatu horiek aintzat hartuta, nik ez diot esango Bilduko ez dakit nongo zinegotziari, edo Amaiurko ez dakit zein diputatuari zer egin behar duen, norantza goazen hiruok argi daukagun bitartean. Baina, era berean, ez haiek ez inork ez digute esango presoak kaleratzeko, AHT lanak geldiarazteko, lanpostuak defenditzeko edo nik zer dakit zer lortzeko, zer egin dezakegun, eta zer ez. Horiek guztioriek gure kontura doaz, eta gure ardurapean. Nik horrela ikusten dut.
Laburrean erantzungo nuke Ezker Abertzalearen baitan bene-benetako komunistak lau direla. Eta lau horiek behar ditugula. Baina argi edukita guztion aldetik prozesu iraultzaileak, pentsamolde mudantzak eta jarrera aldaketak ezin direla inposatu; piskana-piskana irabazi beharko direla. Eta horrek berdin-berdin balio dio herria irabazi nahi dugunean, edo talde zein mugimenduko burkideak konbentzitu nahi ditugunean.
Munduan izan den hamaika bake prozesu aipatzen da, Ezker Abertzaleak gainditu beharko dituen mamuak balira bezala. Herri bakoitzak, mugimendu bakoitzak bere ezaugarriak ditu. Antzekoak dira guztiak, neurri batean. Baina funtsean bakoitzak bere izate historikoari erantzuten dio. Negoziazio prozesuak ez ezik, garaipena lortu zutenen esperientziak ere aztertu beharko lirateke, Historiak erakusten baitigu garaipen armatua baldintza ideologiko eta organizatibo eskasetan ematen denean emaitzak ere hala-moduzkoak izaten direla.
Komunista batek euskara du dudagai, eta horrek ez dakizue ondo zenbat poztu nauen. Bitxia baita estrategia aldaketaren inguruan, sarean behintzat, ematen ari den eztabaida castellano garbi-garbian egiten ari dela. Eta bitxia jarrerarik ustez garbienak edo iraultzaileenak zuritzeko erabiltzen delako inperialismoaren hizkuntza. Eta baten bat “euskaraz zergatik ez?” esatera ausartzen denean, kulturalismoak jota dagoela erantzuten zaio, euskara burges-txikien mintzaira balitz bezala.
Asko dago egiteko. Asko. Eta hori baino gehiago, eta horiek egiten hasi baino lehen, edo hastearekin batera, eztabaidatzeko. Nondik hasi? Prestakuntza, esango nuke nik. Matxino Eskolak osatu behar ditugu. Euskal Herriaren, eta herritarren, historia ikasi dezagun, nondik gatozen jakinaz norantza joan nahi dugun erabaki dezagun; askapen mugimenduaren orain artekoak, nondik norakoak, bideak, aukera-aldaketak eta enparauak ezagutu, gaurko eta biharko estrategiak zehazten joateko. Munduan izan diren, edo izan nahi izan baina bidean zapuztu zituzten prozesuak ezagutu, haiengandik ere ikasteko. Klase apustua ez ezik, genero apustua ere argi izan eta egiteko, eta hizkuntzarena, eta kontsumo-ereduarena, eta naturarekiko loturarena, eta… Garai batean Jarrain esaten genuen bezala: batu eta antolatu; antolatu eta borrokatu; borrokatu eta.. irabazi!
Euskal Herriko egoerari buruzko textu eta artikulo gehienak erdaraz egiten dira. Bai ezker abertzaleari buruz direnak bai “garaia berriaren” apologiari buruz-koak ere bai. Ez dakit. Egia esan, textu kritikoak edo iraultzaile ikuspuntu batetik egindakoak orokorrean gutxi dira. Gara-n noizean behin? umm.. edo hobeto esan dezakegu ia ez daukatela lekurik. Garai batean bazeukaten lekurik, borroka armatuaren aurka aritzeko adibidez..Gaur egungo eztabaida limitatuagoa dagoela argi uzten.EH indymedia batzuetan edo lapiko kritikoan, baina konkrezio gutxirekin, no metiendo mucho los dedos en las llagas edo…gero blog hau dago, eztabaidarako eta hausnarketarako irla bat. Uste dut hemen euskararen erabilpena Gara-n bezala dela, %30 gutxi gora behera,
Beno, badaude ere bai web batzuek kritika maltzurrak burutzen dituztela baina ez dute inoiz azterketa politikorik plazaratzen. Soilik lelo batzuk gehi copy paste, lelokeriak hain zuzen. Seriotasun falta izugarria.
Ia besterik ez dago.
Hausnarketa txiki bat egin nahi dut: “Euskal mundua” pasibitatean murgildurik al dago?. Zergatik beti eskatzen?. Uste dut blog honetan irakurleen kolaborazioak onartzen direla, ba hor daukagu bitarteko bat euskarazko artikuluak eta hausnarketak bidaltzeko. Argia, gara, berria eta beste entepresak ezkerreko abertzaleen -stablishment- zonaldetik ez dira irtetzen. Beraz ez dut uste hizkuntz gerra dagoenik edo burges txikien arazo bat dagoenik. Bitarteko gutxi daude eta euskaldunon pasibitatea nagusitzen da.
Esan nahi nuke asko gustatu zaidala zure erantzuna, baina berau irakurtzeean askotan bururatzen zaidan galdera bat etorri zaidala burura berriro ere…Agian militante gazteenon autoestimua behin eta berriro bizkarrean ez latigatzeko balioko du, batez ere jakitun garelako borrokaren katea neurri batean eten bada (ezetz espero dut) gure belaunaldiaren ardura izan dela.
Baina bestalde jakinda ere jasandako errepresio bortitzaren aurrean zutik iraun eta militante gisa formatu eta baldintza ezin eskasetagoan hausnarketak burutu eta plazaratzeko gai izan garela, egunerokoan borrokan jarraitzen genuen bitartean.
Beno harira: Nire galdera da ea askotan aipatzen de gabezia ideologikoa berria den edo beti existitu den ezker abertzalean. Esan nahi nuke ea garai batean militantzia ideologikoki formatua zegoen edo ez.
Galdera hau bururatzen zait askotan ideologikoki jantzitzat nituen militante “zahar” askok defraudatu nautelako, baita urte luzetan dena eman eta kartzela atzean utzi dutenak ere. Honelakoetan pentsatu izan dut: gu ideologikoki gaizki ibiliko gara baina garai hartan ere ez dirudi bada soberan zebiltzanik….
Ez akit, agian zuk KASkide ohi bezala argitu dezakezu hau…
Aupa, Nik neuk!
Egia erraten badizut, txundituta utzi nauzu zure iruzkinarekin, bertan arrazoi sendo aunitz agertzen direlakotz, eta egia borobilak. Asko identifikatzen naiz erran duzun gehienarekin. Azal dezadan, bada:
Oraingo Ezker Abertzalea erraten dut, eten eta haustura taktiko-estrategikoa gertatu delakotz. Hori ukatzerik ez dago, ezta? Madrilen Arnaldo Otegik erran zuen bezala, “la M sobra y estorba” esaldi gogoangarri (askorendako hagitz mingarri…) eta historikoa… Hortik aitzina, norberaren analisiak: batzuek Ezker Abertzalearen jarraipen eta kontinuitate historikoa azpimarratuko dizute, eta egia da, neurri handi batean arrazoi dute; bertze batzuok, aldiz, nahiago dugu etena eta jauzi kualitatiboa azpimarratzea, eta horregatik erabiltzen dugu “oraingo Ezker Abertzalea” erramoldea. Uste dut ez dela peioratiboa bere horretan, izendapen aski objektiboa dela. Kaxu! Berze norbaitek hoberik asmatuko balu, hura erabiliko nuke! Kontua ez baita jendea mintzea, eztabaida teoriko-politikoan eta taktiko-estrategikoak arrazoi garbiak azaltzea, datu eta data aratzak eta argudio gardenak plazaratzea baizik.
Garai batean Aralarkoek eta PNVoek beraiek bertze erramolde batzuk erabiltzen zituzten “Ezker Abertzale ofiziala/ofizialista”, eta haiek “Ezker Abertzale zibil eta zabal” (gainontzekoak itxiak eta militarrak bagina, harrapazak/k zangotik!). Istorio hauek “iraganeko kontuak” dira, antza denez (atzo goizekoak ditun/k!!!), zeren eta Ezker Abertzale osoa Bildun, Amaiurren eta EHBilldun elkartu delakotz. Den-denak? Ez! Gutti batzuk kanpo gelditu gara -mmm Goscinny eta Uderzoren pertsonaien ildotik? Pretentziosoegia, apika, ezta? Tira, umore bako iraultza, gorringo bako arraultza! … – , geure borondatez, gainera, eta horregatik asmatu dugu izendapen hau. Lehengo Ezker Abertzalekoak ginen, are gehiago ENAMekoak, jakina, bainan oraingo Ezker Abertzalekoak ez. Bistan da, hori modu paulatino eta progresiboan gertatu da, eta niri dagokidanez, lehendabiziko haustura Batasunarekin izan zen, 2007ko urtarrilaren 25ean (dokumentu idatzia badago, nahi duenarendako, eta lekukoak ere bai…) eta azkena, 2012ko ekainaren 8an, LABekin (horretaz informazio ugari eta handiagoa badago, nihaurrek publiko egin dudalakotz, egoeraren larria eta hondoratze teoriko-ideologiko zein poltiko-praktikoa atzeraezina zela ikusirik, “armairutik ateratzea” erabaki dudalakotz). Beraz, bortz urte t’erdi eman ditut haustura mingarri honetan, kontuok eta aferok hausnartzen… eztabaidatzen, idazten, biltzen, elkartzen ….Hortik aitzina, saiatzen naiz euskaldun komunista iraultzailea izaten, jakinik erdipurdiko militante astun eta kalakari bat bertzerik ez naizela, beti eta betidanik bezala…
Arrazoi duzu, hemen, ene idazkian, ez da deus ere ezkutatzen, argi dago bide berriarekiko ukazioa. Baina kontuz, badakit pelma nazizela, bainan ukazio hori dialektikoa da. Den dena ez da arbuiagarria taktika eta estrategia berrian, eta horregatik Euskal Herri Langileak begi onez (gehiengo oso handiz!!!) ikusten du. Garbi dago, denondako, aurreko estrategia egoera limite batera iritsia zela (gehien bat GURE (eta hor ni barne nago, noski baino noskiago eta jakina baino jakinago!!!!) akats eta hanka sartzeengatik. Inpasse batera iritsiak ginen, hori zozoenak eta itsuenak ere ikusten zuen. Dekalogoak hauxe azpimarratu nahi du: borroka armatuaren amaiera, borroka iraultzaile sozial eta nazional GUZTIEN amaiera dea? Nork bere erantzuna eman behar dio galdera funtsezko honi. Nik neurea emana diot honezkero.
Ni ere KASkidea izan nintzen, ASKidea, zehazkiago, hori kontu jakina da, eta publikoa. Eta aurreko iruzkin batean aipatu dut ASK-k bere garaian egin zuèn autokritika eta zuzentze prozesua. Herri mugimenduetan hanka sartze eta desmasia galantak egin genituen. Borondate onez, hobe beharrez, nahi duzun guztia, bainan hanka sartze itzelak eta makurkeria aunitz. Nik neuk egin nituen, eta lotsatzen naiz horregatik, eta bizitza guztian ahalketuko naiz orduan egindakoaz. Autokritika egin genuen, ardurak utzi genituen, oinarriko lan eta borroka militanteetara itzuli eta saiatu ginen, zuzen ala oker, gure indar guztiez geure akatsak konpontzen. Garai eder, gogor eta nahasi haietatik amistade sendoak gelditu dira, eta ez bakarrik “alde batekoekin”, KASeko lagun, adiskide eta burkideekin. Hamaika urte Euskal Herritik kanpo eman ondoren, espetxetik atera eta “bertze aldekoekin” ere elkartzen naiz, elkar agurtzen dugu, eta aunitzetan, errespetua, begirunea, sinpatia, are eta estima handia ere daude gure artean. Hori da bizitza honetan gelditu zaidan ondarerik ederrenetarikoa.
Nik neuk, ikusten duzunez, erabat ados nago zurekin bertikaltasun/bertikalkeria eztabaida horretan. Gauzak aunitzetan -gehienetan?- ez ziren oso ongi egiten. Estrategia politiko-militarrak horretan eragina zuela? Dudarik ez, bainan ez beti eta ez erabat. Froga da oraingo estrategia “poltiko” hutsa dela, “zibil-herritarra” nahiago bada (ez dut peioratiboa izan nahi,ea zein den terminorik egokiena oraingoa deitzeko…), eta eztabaidak ez direla hobetu. Ala bai?
Eta kontu xue bat: lehen gauzak hain gaizki egiten baziren ere, honek xuritzen al du orain egiten ari dena? Batzuendako bai, bertzeondako ez. Seguraski lehengo helburu, bitarteko eta ildoekin ados geundelakotz, eta oraingoekin ez. Horregatik bakarrik? Eztabaida zabalik dugu…
Nik neuk, lehengo garaiez eraten duzun guztierekin -edo gehienarekin, bederen- ados nago erabat: Nafarroako HBri inposatu zitzaiona, AEKn burututako zuzenkeriak eta astakeriak, bertze Herri Mugimendu askotan ere obratutakoak, HASIri egindakoa, (horretaz noizbait autokritika eginen dugu? Nik neurea egina eta prest dut, ñabardura aunitzekin, jakina, bainan hor ez genuen zuzen jokatu, ez zen benetako eztabaida teoriko-ideologikorik izan, ez zen HASIren autonomia errespetatu, bertikalkeria lotsagarrienarekin jokatu genuen, ez zen zintzo, zuzen, agerian eta arrazoi sendoz garaitu, eta abar, eta bar… Horretaz eztabaidatzeko prest nago edonon, edonorekin, HASIko militantzia ohiari hori eta gehiago zor diodala iduritzen zaidalakotz….)
Formazioaz diozuna egia da, eta esperientzia historiko guztiek konfirmatzen dute mugimendu iraultzaileak erreformista, sozialdemokrata edota likidazionista bilakatzen hasten direnean, desagertzen den lehendabiziko gauza.miitanteen formazio teoriko-kritikoa dela. Eta bigarrena, barne eztabaidaren maila politiko-ideologikoa, eta hirugarrena, erabaki taktiko-estrategikoei buruzko gardentasuna. Eta ENAM ez da salbuespena izan, lege honen konformazio distiratsua baizik! Jakina, mundua aldatzeko, kapitalismoa suntsitzeko, iraultza sozialista egiteko, komunismoa eraikitzeko, kristoren gogoeta eta eztabaidak egin behar dira, luzeak, aspergarriak, mingarriak, astunak (hasi Marx, Engels, Lenin, Bakunin eta Malatedta irakurtzen, to!). Sistema kapitalista eta inperialista “ezkerretik” kudeatu eta gobernatzeko, aldiz, ez da hainbertzee espantu behar. Aski da (Burgesien)Unibertsitateetan tretabutako gestore eta kudeatzaile profesional eta jatorrak. Baina gu zer gara, “ezkerrekoak” ala sozialista iraultzaileak? Hau da, kapitalismoa “ezkerretik” kudeatu nahi dugu (horretan mundu osoko sozialdemokraziak 150 urte bederen eman du, “nihil novum sub sole”…) ala euskal iraultza sozialista -eta komunismoranzko trantsizioa- egin nahi dugu?
Ados nago zurekin erabat: iraultzaile sentitu edota izan nahi dugunok, azken 60 urteetako bilan historikoa egin behar dugu, ez oraingo Ezker Abertzalearena bakarrik. Baina nonbaitetik hasi behar, ezta? Eta urgenteenari heldu… Bainan arrazoi osoa duzu, nire ustez. Nik behinik behin ez dut horretan didarik egiten. Zalantza izpirik ez.
Euskara eta komunismoa dela-eta: ni gauza ororen gainetik euskalduna naiz, zeren hori baita nire nortasun eta identitate etniko, kultural eta nazionala. Eta Euskal Herriak duen arazo nagusia, ene ustez, etnozidioaren asken fasean aspaldian sartu ginela da, eta ikaragarriagoa dena, ez garela ohartu! Horretan bat naot erabat Joxe Manuel Odriozolarekin. Bidenabar, behin eta berriz pelma izateko, erran dezadan neure blogean horri buruzko eztabaida zabaldu dudala:
euskaliraultzasozialista.blogspot.com.es
Bertan parte hartu nahi baduzu, ateak zabal-zabail dituzu! Areago oraindik, blogaren kudeagintzan eta eraikuntzan parte ahartzeko prest bazaude, ni zoriontsu, zinez eta benetan!!! Nirekin harremanetan jarri, eta aurrera! Eztabaidagune euskaldunak behar ditugu, eta hori da nik egin nahi dudan ekarpena. Blog kolektibo bat nahiko nuke, baina horretarako burkide eta lankide behar ditut (ez halabeharrez gogaide eta irizkide, jakina!). Animatzen zara?
Bertze kontu bat “euskalherriasozialista.blogspot.cm.es” blogean etnozida espainolista bati eman niòn erantzun gogorra zuk irakurtzea gustatuko litzaidake, benetan. “Greba orokorraz haratago, estrategia iraultzailea behar dugu” testuko iruzkinetan aurkituko duzu, irakurri nahi baduzu. Espainolez egin nuen, bistan da, iruzkin maltzur espainolista Espainolez iritsi zelakotz. Kontent gelditu nintzen emandako egurraz, eta momentuz fundamentalista etnozida espainolista “iraultzaile” (bai to! kontrairaultzaleal dittuk/k, betidanik!) eta “komunistak” (zakurraren bibolina! inperialista txobinista eta kolonialista batzuk dittuk/n, eta hori V. Biltzarretik honat, eta lehenago ere!!!!) kalmatu bide dira. Noiz artio? Ezin jakin, temoso eta gogaikarri hutsak direlakotz, duela 60 urtetatik, bederen…
Bukatzeko: Matxino Eskolak, edota Eskola Gorriak, aurera! Euskal Herrialdeetako herri, hiri eta auzo guztietan antolatu beharko genituzke. Konta nirekin! Gure herrian bertan hiruzpalau urte badaramatzagu Eskola Gorria antolatzen eta materialak baditugu, zuen eskura. Euskara hutsez, prefosta! Animo!
Besarkada handi bat, bihotz-bihotzez, laguna!
Izan ongi!
Fermintxo
Redios, Fermintxo… uste dudana bazara, eta apustu egingo nuke baietz… je, je, je… ez zara askorik aldatu azken hogei eta hamar urteotan… ASKn ezagutu genuen elkar eta orduan ere, orain bezala, nahikoa tokapelotasa zinen… ezta? Bizitzak jira-buelta ugari ematen ditu, jira-bueltan segitzeko… Egiari erreparatuz, zure dekalogoa baino Xabier Silveiraren azken idatzia eta hainbati entzundako taberna marmarrak nituen gogoan atzokoa idatzi nuenean… Arrazoi duzu garai bateko hutsek ez dituztela gaurkoak zuritzen diozunean… Egia da. Nire kezka, baina, beste bat zen. Izan ere, askok estatu kolpea, inposaketa eta antzekoak aipatzen dituzte ezker abertzalearen ziaboga arrazoitzeko. Eta horrek sumintzen nau. Atzo esaten nuen bezala, egia da erabakiak talde txikian hartu direla, eta bat nator zurekin hori ez dela bidezkoa. Baina aitortu beharko diogu elkarri egoerak ez zuela besterik uzten. Egunen batean ezagutuko ditugu erabaki guneetan izan ziren hika-mikak eta ostiak zenbaterainokoak izan ziren. Susmoa daukatu belarri puntak ere gorrituko zaizkigula lotsak hartuta… Baina tira… egia zor diogu bidelagun izan ditugun guztiei… Gauzak ez dira egin behar bezala, ados… Baina ez du balio hori salatzea, aurrekoak bere horretan utzita. Ez du balio kolpea guk ematen dugunean pozik hartzea, eta ematen digutenean, berriz, ozpintzea…. Irabazten bezala, galtzen jakin behar da. Eta joku-arauek ez badute balio, lehenago ere ez zuten balio. Eta bat nator, ez dute balio. Horregatik esaten nuen abagadune berriak aukera ia-ia guztiak utzi dituztela gure esku, libre garelako pertsola bezala, militante bezala, gure kontzientzia, gogo eta ametsen arabera jokatzeko, muga bakarra gure zintzotasuna eta nork bere ardurei erreparatzea delarik. Ezta? Gogoeta luzeagoa eta pentsatuagoa zor dizut.. bai? Datorren asterako. Gogoeta labur bakarra gaur, iraultzaile baten funtsa ez dago bihotzean, are gutxiago hankartean… inon egotekotan buruan dago. Hark agindu behar du… Eutsi goiari, burkide… laister arte….
Fermintxo, agindu bezala hemen doakizu gogoeta landuagoa. Egia da aurrekoan “oraingo ezker abertzalea” esamoldearen atzean asmo maltzurrak baino ez nituela ikusi. Barkatu. Traizioa, saldukeria eta enparauak horrenbeste entzun ditut aspaldion, gogaituta ere banagoela askoren marmarrekin. Berehala pizten zaizkit defentsa-erasorako argiak. Azkarregi, beharbada. Bat nator Ezker Abertzaleak jauzi kualitatiboa eman duela esaten duzunean, baina ez da hau ematen duen lehena, eta ez da azkena izango. Armak hartu, edo ez… eta hartutakoan, zelan eta zertarako, batez ere zertarako… behin baino gehiagotan egon da ziaboga erakundea sortu zenetik. Otegik Madrilen “M”-a aipatu zuen, ez ETA, askok besterik ikusi nahi izan badu ere. Ez dut uste hala ere estrategia politiko-militarraren gaineko eztabaidan hasteak merezi duenik. Batez ere horretan zebiltzanek beraiek hartu dutelako bide hori uzteko erabakia eta, zeuk diozun bezala, garbi zegoelako estrategia hura egoera limite batera iritsia zela. Uste dut zerorrek asmatzen duzula eztabaidatu beharrekoaren muinean, galdetzen duzunean ea borroka armatuaren amaierak borroka iraultzaile sozial eta nazional guztien amaiera ote dakarren. Eta erantzunean uste dut bat etorriko garela. Ez, alajaina!
Norantza goazen, edo norantza joan nahi dugun erabaki aurretik, nondik gatozen ikusi beharko genuke, ibilbidearen azterketa kritikoa eginez. Uste dut, dena den, goizegi dela auto-kritika guztia agerian egiteko, oraindik orain zenbait mehatxu beldurgarri horietakoak indarrean dira eta. Ezin da argi eta garbi hitz egin, oraindik, ENAMek izan dituen erabaki guneen inguruan eta, hortaz, hobe daukagu –oraingoz, berriz diot- eztabaidaren zenbait pasarte edo isilean egin edo geroxeagorako utzi. Iruditzen zait, gainera, katarsi hori osasuntsua, aberasgarria eta emankorra izan dadin, lehenago barruan egin behar dugula. Egin, hori bai. Iraganaz ari natzaizu… Oraingoaz eta gerokoaz nahi beste hitz egin dezakegu eta. Eta hasteko aitortuko dizut harrituta nagoela han eta hemen ematen ari den hika-mika dialektikoarekin. Izan ere, badirudi ENAMen estrategiak hanka bi baino ez zituela, militarra eta instituzionala. Hau da, estrategia politiko-militarra esaten denean, bi bide osagarri horiei besterik ez zituela egiten Ezker Abertzaleak. Utikan! ASKk bere ibilbide politiko-zibilean hanka behin baino gehiagotan sartu zuela onartuko badugu ere, ezin dugu ahaztu, ezin dugu ukatu, herri mugimenduaren esperientzia, borroka zibilaren, desobedientziaren edota intsumisioaren eredua, eredugarri eta arestiko beste bi horien osagarri ez ezik, erabakigarria izan zela garaipen taktiko… ia guztietan esatera nihoan, baina ez… guztieetan. Lemoizen kontrako borroka daukak gogoan, hura izan zelako Euskal Herriak izan duen prozesurik eredugarrienetako bat eta, neroni dagokidanez, nire borroka eskola. Eta ASK aipatu dut, ni zu bezala kide izan nintzelako, ez horrek ordezkatzen edo biltzen zituelako bere baitan herri mugimendu eta ekimenaren aberatasun guztiak. Ezta urrik eman ere!
Horren esperientzia aberasgarria izanik ere, badirudi ahaztuta daukagula. Armak edo poltronak, besterik ez dela egon, alegia. Bitxia bezain tamalgarria, ezta? Eta ahanztura ia alde guztietan sumatzen dut, ez ontziaren gidaritza hartu dutenengan bakarrik. Egin diren apustu taktikoetan, egia da garrantzi larregizkoa eman zaiela orain arte hauteskundeei eta horien ondorioz lor daitezkeen zera guztiei. Epelkeria egotzi zaie gidaritza hartu dutenei, batez ere presoen eta iheslarien auzian ez delako jarrera tinko, irmo eta duina inondik ageri. Baina aitortu beharko diogu elkarri, ez dela ageri ez hor ez inon. Errepresioa are bortitzagoa zenean, egoera are zurrunagoa eta arriskutsuagoa zenean ere, hamaika ekintza, ekimen eta antzeko egin ziren, abaguneak uzten zuena baino mami ausartagoarekin garatutakoak. Orain, ezer gutxi. Eta ez du balio batak besteari ezer egozteak, besteak egiten ez duena norberak egitea daukalako. Aurrekoan esaten nuen bezala, ia-ia edozer egin daiteke gaur, inori baimenik eskatu edo mugimenduko parte izateari utzi barik.
Otegik berak zera zihoen Argia-ri berriki emandako elkarrizketan: “Niretzat eta termino estrategikoetan planteatuta –egunerokotasunaren zurrunbilotik aterata– bi dira egin beharrekoak: bizi dugun zibilizazio krisiaren aurrean alternatiba integrala eraikitzea alde batetik, eta bestetik martxan ditugun borroka ezberdinei (instituzionala, ideologikoa…) funtsezkoa den beste bat gehitzea: desobedientzia zibila. Azken tresna honen bidez (itxialdi, okupazio, intsumisioa…) estatuen aurrean konfrontazioa planteatuz soilik lor dezakegu lehenik bere immobilismoa gainditzea eta gerora gure helburuak erdiestea”.
Sortu izango denaren inguruan asko dago eztabaidatzeko. Badakigu ez dela falta izango alderdi kutsu sozialdemokra, garaikide eta light egitea nahi izango duenik. Eta izango da, dudarik ez, ohiko alderdi marxista-leninista ortodoxoaren aldeko apustua ezinbesteko ikusiko duenik. Eta ez bata ez bestearen aldeko hautua egingo dugunak ere izango gara. Asko, gainera. Eta alderdia, erakundea, mugimendua… zer izango den oraindik zehazteko dago eta… izango da, izango dena; baina gauza bat daukat oso argi, Maltzagaraino behinik behin, hor barruan beharko ditugu, ezinbestean gainera, zer erantsi izango duten liberal, sozialdemokrata, sozialista, komunista eta baita autonomo eta anarkista guzti-guztiak. Euskal Herriko zein munduko egoeraren larria ikusita, ez dira txorakeriatan hasteko garaiak. Batasuna ezinbestekoa dugu. Borrokarako, jakina, baina bat eginik egin behar dugu bidea.
Badakit marraztuta dagoela dagoeneko ezker abertzaleak hartuko duen gutxi gorabeherako egituratzea, nahiz eta arestian esan dudan bezala, erabakitzeke egon oraindik. Egingo dira, egingo direnak. Alderdia, sindikatua, gazte erakundea… Horiek guztioriek… beharbada baino, seguru… lotu-lotuta etorriko zaizkigu. Eta? Desobedientzia saioak, borroka sektorialetan garatu beharreko lanak eta antzeko guztiak haien protagonista edo sustatzaile izango direnen esku egongo dira. Zer egin? Haiek erabaki beharko dute. Zeintzuk bitarteko erabili? Guztiok dakigun muga aintzat hartuz gero, edozein baliabide dago erabilgarri, nork bere ardurak eta erantzukizunak oso argi edukita. Ezta? Espero dezagun, hori bai, herri mugimenduari dagokionez, ez dela zure idatzian aipatzen duzun garai bateko esku-hartze zurrun hura errepikatuko. Hor izango da nahi beste lan eta borroka egiteko aukera. Egitura ofizialetatik at, edo egitura horietan egiten denaren osagarri. Lehenago ere izan ziren halako esperientziak. Gogoan daukat, esaterako, Jarraik “soldaduntza honi ez” esanez beste baten alde egin zezakeela iradokitzen zuen garaietan, izan zirela ezker abertzalean -ez egituretan baina bai egituretako jendea- Ta Sugea Taldea bezalako ekimenak bultzatu zituztenak, intsumisioa sustatzeko.
Prestakuntza ideologikoaren ingurukoak aipatu nituen aurrekoan eta, hor ere gauza asko egin daiteke ezker abertzalearen burokraziaz paso eginez. Esperientzia xume batzuk badira sarean, eta horiek herri, auzo, eskola eta lantegietara eramatea libre da. Aspaldian perretxiko legez sortutako zelula komunistetako kideek egin ohi zuten bezala, inork ezin digu galarazi edozein liburu, gai edo proposamenaren inguruan nahi dutenak elkartu, eztabaidatu eta proposamenak egiten hastea. Edo bai? Euskal Herriaren, langile mugimenduaren, erakundearen edo dana delakoaren historiaren inguruko hitzaldiak edozein kultur-etxe, gaztetxe edo institutuan antolatu daitezke, inori baimenik eskatzen ibili barik. Eta hamaika tokitan halakoak egin direnean, indar horiek guztiak elkartuz eta batuz Herri Unibertsitate baten hazia loratzen hasten bada, nori egiten dio horrek kalte ez bada etsaiari? Aurrekoan Matxino Eskolak aipatzen nituen. Horiek ideiak dira, egiteke egon arren egingarriak direnak. Esaterako. Eta badakit oso erraza dela hori esatea edo idaztea, eta azkoz ere gaitzagoa egitea.
Fermintxo, esaten dizut hori guztiori jakinaren gainean zu ez zaudela jada Ezker Abertzale honetan. Eta niri zer? Niretzat zu eta zulakoak beti izango zarete burkide. Azken batean, gertuago sentitzen zaituztet, batzuk bai bederen, ustez kide ditudan asko eta asko baino.
Eta aitortzen dizut gaur egun borroka nahiak eta askatasun gogoak elkartzen gaituela gehiago ideologia zehatz batek baino. Ni neu ere ibilia naiz munduko bandera gorri guztiak dantzan ipintzen, eta dogma sakratu larregi defenditzen. Nola ahaztu soldadutzaren inguruko eztabaidetan Lenin zenaren testuak baliatzen genituela batzuk eta besteek muturreko jarrera kontrajarriak defenditzeko… je, je, je… Gaur ezin dut. Eta ez beste mundu bat posible ez ezik, ezinbestekoa denik ukatzen dudalako. Ez da hori. Gertatzen da ideologia zena, lan tresna izateko sortua zena, xede bihurtu zutela askok. Dogma. Ikusi ditut, sufritu, hamaika komunista fin eta sutsu, bizkar gainetik begiratzen gintuztenak lainezak hartuta Ezker Abertzalean epelegiak ginelako gure gorritasunean, gaur etsaiaren eskuetatik bazkatzen dutenak. Marxista-leninista larregi ezagutu ditut Euskal Herrian bertan, eta baita Galizan, New Yorik hirian, Nikaraguan eta Sovietar Batasunean ere, Kapitalaren kapituluak buruz errepikatzeko gai izan arren, ez didatenak ezer irakatsi. Zenbat eta gehiago aipatu Lenin, orduan eta mesfidantza handiagoa hartzen diet batzuei.
Pasadizo bat kontatuko dizut. Moskun gertatu zitzaidan. Bertan hiruzpalau aste neramatzala txundituta nenbilen batetik bestera Lenin zenaren irudiak, bandera gorriak, igitaia eta mailuak nonahi ikusita. Tontotuta argazkiak egin eta egin ibili nintzen ezker aldean dudan bihotzak odol ezin gorriagoarekin masailak koloratzen zizkidala, Kremlinera sartu nintzen arte. Hor barruan diren elizetako batean nengoela goitik zetorkidan argiari erreparatu eta, hara non agertu zitzaidan Jesunen aurpegia. Hark ireki zizkidan begiak. Ez dut uste azaldu behar dizudanik une hartakoak, ezta? Lenin Moskun, Txe Habanan… sustrai bako irudiak bihurtu dituzte, iraultzaile horiei mamia kenduaz irudi hutsarekin jendea lozorrotzeko. Pose larregi dago. Eta esaten dizut, nik ere izan dut halakorik.
Ez hori bakarrik. Baditugu gurean marxismoa baliatzen dutenak edozer gai aztertzeko, ulertzeko eta pontifikatzeko. Edozer. Ekologiaz gehien dakitenak dira, eta berdin feminismoaz, langileen estrategiaz edota… nik zer dakit… Guztiaz teorizatzen dute, argi utziaz arrazoia beraiena dela marxismoaren argiak iluminaturik bizi direlako. Ba, horri guztiorri gehitzen badiozu erakunde komunistek, oposizioan egon direnean bezala botorea kudeatu izan dutenean, hainbat gai edo borroka sektorialekiko izan dituzten jarrerak… Zer esan? Horrexegatik esan ohi dut ni neu gero eta larrosagoa naizela… Larrosatasunaren zentzurik likitsenean, gainera… je, je, je…
Gu zer gara, galdetzen duzu… “ezkerrekoak” ala sozialista iraultzaileak? Gu? Ezkerreko sozialistak esango nuke. Bere horretan. Iraultzaileak? Batzuk bai… Oso gutxi batzuk. Iraultzaile izateak dakarren zama astunegia baita horren eroso bizi garenontzat. Eta gutxi horietako batzuk, gainera, ez dute beren burua iraultzailetzat aitortzen. Bestalde, zer da gaur, XXI. mendean iraultzaile izatea, Europa baitan? Zertan datza gaur, hemen, kontraesan nagusia? Euskal Herriko langileek bertoko burgesiarekin daukaten auzian, edo… Europako herritar orok garatu bako herrialdeetako gizon eta emakume esplotatuekin daukagun harreman lotsagabean? Belgikako maoistek garatu bako herrialdeetako mugimendu iraultzaileen baitan zeuzkaten itxaropenak, haiek askatuta Europa hankaz gora jarri eta beraiek zerbait egin ahal izango zutelakoan, edo. Ez dakit. Gero eta bortxa handiagoz indartzen ari den eredu ekonomiko basatiak zer ekarriko duen etorkizun hurbilerako, auskalo. Baina erronka horiei erantzutea da ezkerreko erakunde baten erantzukizuna. Iraultzailea edo ez… Agian posibilismoaren gaitzak jota naukazu. Auskalo hori ere…
Esango dizut, hori bai, zer ez den iraultzaile izatea. Ez da iraultzailea buruzagi batek bere herrikideei esatea “Atzerapausorik ez, ezta arnasa berritzeko ere!”, Fidel Castrok bere garaian esan bezala. Jarrera numantinoak oso epikoak izango dira, oso erromantikoak, baina ez iraultzaileak. Batez ere, handik gutxira atzera egin behar izan zutenean, halabeharrez, ez beraiek planifikatuta. Uste dut ardura politikoak edo estatu ardurak dituen iraultzaile batek ezin duela beti dotrinaren aginduetara egon, unean uneko eta indar korrelazioen arabera jardun beharko duelakoan nago. Eta hori egiten ere jakin behar da. Asmatu, bere projektua erreformista, sozialdemokrata edota likidazionista bilaka ez dadin.
Ikusten duzun bezala, ez zara plasta bakarra. Guztiok dauzkagu dudaren harrak erraietan dantzan. Eta zalantza barik bizi dena, bejondeiola! Zoriontsu biziko da eta. Ondo izan Fermintxo, ahal dela izan zoriontsu eta… redios, eutsi goari!!
Beste post batean agertutako iruzkin bat kopiatuko dizut. ETAren erabakia ez zen etorri eztabaida baten ondoren. Ez zeukaten beste aukerarik edo ezker abertzalea hautsiko zela. Laupabost pertsonen artean erakunde guztien gainetik erabaki zuten dena. Gero desinformazioa nagusitu zen.
la constatación de que el camino emprendido a partir de la imposición(*) de Zutik Euskal Herria! sólo lleva a la asimilación puede hacerse clamorosamente evidente.
Cuando debatíamos Zutik Euskal Herria! sus promotores nos hablaban de confrontación política, insumisión y desobediencia civil, pero hasta el día de hoy no hay nada de eso, y pensar que los socios actuales, Aralar y EA fundamentalmente, se van a arriesgar a la cárcel o la ilegalización es un ejercicio de onanismo intelectual.
Respecto a la disolución de instrumentos organizativos como Ekin sólo dos preguntas: Una; ¿Por qué y para contentar y tranquilizar a quién se disolvió? Y la más importante: ¿Por qué no se refunda otra organización similar en las claves actuales? Da la impresión de que quienes impusieron Zutik Euskal Herria! no quieren que este organizada gente a la que una y otra vez les están (nos están) diciendo “actitudes como las vuestras no tienen sitio en la izquierda abertzale”, o “si no se comparte Zutik Euskal Herria! no tenéis sitio “ (esto último una auténtica novedad no debatida ni aprobada en ningún sitio y que va en contra de la práctica histórica de la IA). Si no quieren que la gente más critica y revolucionaria esté organizada, salvo atomizada dentro de Sortu, es porque la ven, como a Ekin, como un obstáculo para la actual línea. Sin embargo ellos-as bien organizados y coordinados están como demostraron en el manipulado debate de 2009.
Por este camino sólo quedan dos opciones diferentes pero inseparables: la asimilación y la escisión.
(*) Digo que nos impusieron la Ponencia Zutik Euskal Herria! por:
-Quienes precipitaron e impusieron el debate nos aseguraron que la ponencia estaba acordada entre todas las organizaciones de la IA, cosa que era mentira como bien aclaró sin complejos Otegi en el juicio de Bateragune.
-Por primera vez en las últimas décadas sólo se debatió la Ponencia oficial, y la única alternativa que apareció, Mugarri (todos sabemos quién la redactó) desapareció fulminantemente del debate.
-No se pudieron presentar enmiendas.
-La redacción final la redactó un grupo de “expertos”, sin que evidentemente se recogiesen las opiniones contrarias ni el porcentaje de adhesión a las mismas.
-¿Por qué participé? Por que me creí la primera mentira.
Sortzen ari den eztabaida ezin interesgarriagoa aprobetxatuz galdera bat egin nahi nuke, betitik ezker abertzaleari egin izan diodan kritika-autokritika baten iturri baita: Nola bizi izan zenuten 80. hamarkadan militante zinetenok ezker abertzaleak mugimendu eta batez ere komando autonomoen inguruan zuen jarrera? (F. Aoizen deklarazioak Casasena gertatu ondoren, pasaiako sarraskiaren ondoren grebari boikota egitea zenbait herritan…)
Harrokeria.. hitz horrekin erantzungo nizuke… Beharbada ez da oso politikoa, edo ez dio erantzuten sakoneko azterketa politikoari, baina nik, garai hartako militante bezala, hitz horrekin zehaztuko nuke kontu horien ingurukoak… Harrokeria gure aldetik, ENAMeko kideon aldetik, bai, baina harrokeria, baita ere, beste talde iraultzaieen aldetik. Mundua jateko geneukan, arrazoia geurea zen, eta geurea bakarrik, eta.. eta hori… baina badiotsut, hori alde guztietan ematen zen. HBn ginenok nagusi izateak ematen zigun harrokeriarekin, eta talde txikiak, are harroagoak euren txikitasunean. Casas zenaren kontrako ekintza aipatzen duzula, nire iritzia emango dizut. Nirea da, ez dut beste inon ikusi baina gertatu zenean horixe errotu zitzaidan erraitean eta horrela bizi izan dut ekintza hura geroztik. Ekintza egina izan zen moduagatik, aukeratutako helburuagatik, testuinguruagatik eta enparauengatik, HBren kontrako bezala hartu nuen nik ekintza. Nik. Zergatik hori? Konbentzituta egon nintzelako, eta oraindik nago, Herri Batasunak hauteskundeen eta instituzioetan parte hartzearen alde egindako hautuaren kontra autonomoek ezker abertzalea borrokara berbideratzeko ekintza izan zela. Ekintza-errepresioa-ekintza zurrunbilo horretan, argi dago etsaiak nori egingo zion eraso ekintzaren ostean. ENAMeko jendeari. Eta errepresioak eraginda, berriro “zinezko borrokabidera” bultatu beharko zuen ezker abertzaleak, halabeharrez. Nik horrela bizi izan nuen ekintza. Pentsa, uste horiek nagusi nituela, zer pentsa nezakeen nik autonomoen inguruan. Ez ditut gogoan Aoizen orduko hitzak, baina… apustu egingo nuke bere horretan hartu nituela haintzat… Urteek ematen duten patxadarekin gauzak neurtuta, benetan diotsut berdin-berdin pentsatzen jarraitzen dudala, ekintza hura, zeharka jakina, HBren kontra zuzendua izan zela. Inoiz aipatu izan dut uste hori kideekin eta guztiek esan izan didate oker nengoela. Burugogorra naiz…
Aupa, Ekainak25Gorairaultza!
Egun batzuk hartu ditut zuri erantzuteko, gai hau berezi eta minbera baita. Hasteko, Pasaiako sarraskia dela-eta, nik ez nuen inongo boikota sumatu, Iruñerrian, bederen. Txantrean izan nintzen borrokan, eta karriketan amorrua eta denari su emateko gogoa nagusi ziren, autonomoak, ENAMekoak, herritar independenteak eta kristo guztia, denok kalean txakurradari aurre egiten. Ni orduan ez nengoen ENAMen antolatua, hori urte hartako irailean gertatu zen, HBn. Bainan haien sinpatizantea nintzen, eta KASen aldekoa. Oso ongi oroitzen naiz Pasaiako sarraskiak eta GALek egun berean errefuxiatu bat hil izanak bultzatu nindutela erabateko konpromisorat, eta betikotz. beraz, oso oroitzapen pertsonal eta kuttunak dira. Orduan nik ez nuen diferentzia handirik egiten, bost axola! Lau gudari hil zituzen eta erantzun beharra zegoen!
Casasena derberdina da. “Nik neuk” ongi dioen bezala, harrokeria nagusi bi aldetan, eta PSOEren aurkako eraso frontalaz gain (orduan denok ohiukatzen genuen kalean, “PSOE, GAL, berdin da!”), HBren kontrako ekintza izan zen zeharka, egin zen egunarengatik. Orduan hauteskundeak ziren …Hor nik uste dut KAAk hanka sartu zutela bururaino, leize bat sortu zela haien eta ENAMen artean, eta haien amaiera izan zela.
Orduan grebara joatea faxista eta espainolista guztiekin ez zitzaidan bat ere gustatu, eta erran ziren txorakeria oportunista, politikero eta erreformista aunitz okaztagarriak izan ziren. Bainan hori erranda, zeharkako eraso maltzur bezala hartu nuen (eta oraindik ere hartzen dut), zeren eta hauteskundeak pasatu ondoren egin izan balute, ziur naiz sinpatia handia bilduko zuketela KAAk. Bainan Historia ezin da berridatzi, KAAk hordagoa jo zioten mundu guztiari, eta muturrean jo, gainera! (Sistema osoari, beraien ustez, HB/KAS/ENAM ere bertan sartzen gintuztela). Hordago handiegia zen hain talde eta mugimendu sozial handiarendako, zubiak hautsi ziren gurekin, eraso bezala hartu genuelakotz, eta deondako kalte, jakina!
Nik uste dut gaiak merezi duela sakontzea, eta luze eztabaidatzea, eta batez ere autonomo euskaldunek ere parte hartzea, haien ikuspegia adierazteko. Badira bi liburu bederen horri buruz, baina zorigaitzez, nik ez ditut irakurri. Agian baten bat animatuko da eztabaida hau aberasten eta sakontzen.
Dena den, gauza bat erran behar dut: Herri Mugimenduetan, ENAMen eta ASKn bereziki autonomo aunitz ezagutu ditut, eta jende iraultzaile fina iduritu zaizkit beti. Denborarekin gehienak ENAMen integratu ziren eta ekarpen garrantzitsuak egin zituzten. Eta hemendik, besarkada erraldoia, bihotz-bihotzez PATERRArendako! Biba hi! Hire bidea gure eredu!
Besarkada bat,
Fermintxo
Casasena komentatzean HBren aurka zeharka egindako ekintzaizan zelakomentatzen duzue,baina ahantzi duzue Casas GALen papel inportantea zuen sasikumea zela eta garai hortantxe GALek iheslari dexente hilzituela, ETAkoak gainera. Autonomoen ekintza hori horri begira eginikoa izan zela esango nuke. Niri pertsonalki beti gustatu izan zait borroka autonomoaren freskotasuna,horizontaltasuna eta zintzotasuna gure herrian. beste gauza bat da epe luzeko borroka baterako bideragarria zen ala ez, eta hori sobera frogatuta dagoela argi dago. baina ezker abertzaleak borrokaren monopolioa jokoan ikusi zuenean bizia ematen ari ziren gudari askorekiko (asko gerora milietara pasako zirenak gainera, fermintxok esandako zenbaiten moduan) jarrera eskasa lotsagarria izan da nire ustez.